Page 1 - ΑΤΗΕRΟΜΑ_2020_4

ΙSSN 1107-9754
1

ΤΟΜΟΣ 24, ΤΕΥΧΟΣ 4, OKTΩΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020

ΑΡΘΡΟ
ΣΥΝΤΑΞΗΣ

Βιταμίνη D – Μια πλειοτροπική ορμόνη με ειδική συσχέτιση

με την καρδιομεταβολική νοσηρότητα και θνητότητα, τις λοιμώξεις
αναπνευστικού και ειδικά τη λοίμωξη από COVID-19

Μελπομένη Πέππα Υπολογίζεται ότι περίπου 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι δι-
2
Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας, Πανεπιστημίου Αθηνών, Υπεύθυνη εθνώς έχουν ανεπάρκεια D . Ακόμη και χώρες με ηλιοφάνεια
Μονάδος Ενδοκρινολογίας και Μεταβολικών Παθήσεων των παρουσιάζουν μεγάλη επίπτωση ανεπάρκειας D, δίνοντας
Οστών, Β’ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Π.Γ.Ν. «Αττικόν» χώρο στη θεωρία του «μεσογειακού παραδόξου» . Η περιορι-
2
σμένη έκθεση στον ήλιο, η χρήση αντιηλιακών σκευασμάτων,
Η βιταμίνη D (D) παράγεται στο δέρμα με τη μετατροπή ο τρόπος ζωής, οι πολιτισμικές ή θρησκευτικές συνήθειες που
της 7-δευδροχοληστερόλης, υπό την επίδραση της υπεριώ- καθορίζουν τις ενδυματολογικές επιλογές, το σκούρο χρώμα
δους ακτινοβολίας σε προβιταμίνη και βιταμίνη D3, η οποία του δέρματος, η ελλιπής διαιτητική πρόσληψη, η λήψη φαρμά-
εισέρχεται στη συστηματική κυκλοφορία συνδεδεμένη με την κων που υπεισέρχονται στο μεταβολισμό της, η παχυσαρκία,
ειδική δεσμευτική πρωτεΐνη (85%) και την αλβουμίνη (15%). Η η γήρανση, η ύπαρξη ειδικής παθολογίας αλλά και γενετικές
βιταμίνη D προσλαμβάνεται επίσης από την τροφή (π.χ. λιπαρά μεταβολές (μεταλλάξεις ή πολυμορφισμοί), θεωρούνται αίτια
ψάρια) απορροφάται από το έντερο, φέρεται στη λέμφο συν- της ανεπάρκειας D . 2
δεόμενη με τα χυλομικρά και στη συστηματική κυκλοφορία, Πλην των γνωστών σκελετικών δράσεων το επιστημονικό
όπου συνδέεται με τις δεσμευτικές πρωτεΐνες. Η D μετά από 2 ενδιαφέρον εστιάζεται στην πληθώρα των εξωσκελετικών
υδροξυλιώσεις με τη βοήθεια ειδικών ενζύμων, η μία στο ήπαρ δράσεων της D σε διάφορα όργανα, δίδοντας της τον τίτλο
και η άλλη στο νεφρό ή σε άλλα όργανα, μετατρέπεται στην «πλειοτροπική ορμόνη». Μέσω ενδοκρινικής, αυτοκρινικής,
καλσιτριόλη που είναι η δραστικά ενεργός μορφή και ασκεί τις παρακρινικής και εσωκρινικής δράσης, η D φαίνεται ότι κατέχει
δράσεις της μέσω πυρηνικών υποδοχέων (VDRs), στα οστά, το ρυθμιστικό ρόλο στον κυτταρικό πολλαπλασιασμό, την λειτουρ-
έντερο, τον εγκέφαλο, το δέρμα, τον προστάτη, τους μαστούς γία του καρδιαγγειακού και ανοσοποιητικού συστήματος και
1,3
και τα κύτταρα του ανοσοποιητικού . 1 την άμυνα έναντι πολλαπλών μικροοργανισμών .
Πολλαπλές μελέτες συνδέουν την ανεπάρκεια της D με την
ΠεριεχοΜενα παθογένεια ανάπτυξης πολλαπλών παθολογικών καταστάσεων
όπως ραχίτιδα, δερματικές παθήσεις (πχ ψωρίαση, καρκίνος
• Άρθρο Σύνταξης δέρματος πλην μελανώματος), εγκεφαλικές παθήσεις (πχ πολ-
λαπλή σκλήρυνση), κακοήθειες (εντέρου, μαστού), αυτοάνοσα
• Στήλη των Ομάδων Εργασίας νοσήματα (πχ σακχαρώδης διαβήτης 1, συστηματικός ερυ-
θηματώδης λύκος, ψωρίαση, ιδιοπαθής φλεγμονώδης νόσος
• Ενδιαφέροντα Άρθρα - Σχόλια
εντέρου), μεταβολικό σύνδρομο (πχ αντίσταση στην ινσουλίνη,
παχυσαρκία, προδιαβήτης, σακχαρώδης διαβήτης, υπέρταση,

ΑΤΗΕROΜΑ – Quarterly publication of the Hellenic Society of Lipidiology, Atherosclerosis and Vascular Disease
VOLUME 24, ISSUE 4, ΟCΤΟBER - DECEMBER 2020