Page 3 - ΑΤΗΕRΟΜΑ_2021_2

3

ΣΤΗΛΗ

ΟΜΑΔΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

νικόλαος κοσμάς, MD, MSc
Στρατιωτικός ιατρός, Ειδικευόμενος Καρδιολογίας,
Υποψήφιος Διδάκτωρ ιατρικής Σχολής ΕΚπΑ
Λουκιανός ραλλίδης
Καθηγητής Καρδιολογίας, ΕΚπΑ
Β' πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική,
πανεπιστημιακό Γενικό νοσοκομείο «Αττικόν»

“Χρόνιο στρες και οξέα
στεφανιαία σύνδρομα”

Η στεφανιαία νόσος (Σν) προκαλεί 1.8 εκατομμύρια θανά-
τους ετησίως στην Ευρώπη. Ο κίνδυνος Σν προκύπτει από μια
1
αλληλεπίδραση παραγόντων, πολλοί από τους οποίους έχουν
με σαφήνεια προσδιορισθεί, όπως το κάπνισμα, η αρτηριακή
υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπερλιπιδαιμία κ.ά.
2
Όμως, ένα ποσοστό επεισοδίων δεν εξηγείται επαρκώς από
τους αναγνωρισμένους παράγοντες κινδύνου. μπορεί να προκαλεί την εκδήλωση ΟΕΜ. Μηχανισμοί μέσω
Σε αυτή την κατεύθυνση, η μελέτη του ρόλου του χρόνι- των οποίων οξείς συναισθηματικοί παράγοντες μπορεί να
ου στρες στην παθοφυσιολογία του οξέος εμφράγματος του πυροδοτούν ΟΕΜ περιλαμβάνουν την οξεία απορρύθμιση του
μυοκαρδίου (ΟΕΜ) αποκτά ειδική σημασία. Η ύπαρξη ενός αυτόνομου νευρικού συστήματος, τη νευροενδοκρινική ενερ-
τέτοιου ρόλου υποστηρίζεται τόσο από την κοινή εμπειρία των γοποίηση και την ενεργοποίηση της φλεγμονώδους απάντησης,
κλινικών ιατρών, όσο και από δεδομένα σύγχρονων μελετών. που όταν οδηγήσουν σε ρήξη αθηρωματικής πλάκας εκλύουν
3–7
Δύο βασικά μεθοδολογικά προβλήματα δεν επέτρεψαν μέχρι μυοκαρδιακή ισχαιμία, θρόμβωση και αρρυθμία. (Σχήμα 1)
τώρα να τεκμηριωθεί αυτή η συσχέτιση. Αρχικά, το στρες ως Όσον αφορά το χρόνιο στρες, τα δεδομένα είναι λιγότερο
στοιχείο που χαρακτηρίζει τον τρόπο ζωής και τη συμπεριφορά ξεκάθαρα. Το Σχήμα 2 συνοψίζει τους τεκμηριωμένους και υπό
με πολυεπίπεδο τρόπο, είναι δύσκολο να μελετηθεί ως στοιχείο διερεύνηση μεσολαβητικούς μηχανισμούς.
μεμονωμένο, ώστε να μετρηθεί η συμμετοχή σε νοσήματα που Η ευόδωση της εκδήλωσης ΟΕΜ μπορεί, σε αυτή την περίπτω-
αποδίδεται αποκλειστικά σε αυτό (πρόβλημα ανάλογο με τη ση, να οφείλεται σε επακόλουθα του στρες όπως το κάπνισμα,
μελέτη των επιμέρους στοιχείων μιας δίαιτας). Και έπειτα, δεν η ανθυγιεινή διατροφή, η καθιστική ζωή και η μη συμμόρφωση
8
υπήρχαν εργαλεία για αντικειμενική και ποσοτική μέτρηση με τη φαρμακευτική αγωγή (έμμεσοι μηχανισμοί). Συνεπώς, το
του χρόνιου στρες κάθε ατόμου, που να μην υπόκεινται στους ερευνητικό ερώτημα είναι αν υπάρχουν και αντίστοιχοι άμεσοι
γνωστούς περιορισμούς των ερωτηματολογίων και της έλλει- μηχανισμοί. Δεδομένα από μελέτες της τελευταίας δεκαετίας
ψης αξιόπιστων βιοδεικτών στα συνήθη βιολογικά δείγματα. συνηγορούν πως αυτό είναι λίαν πιθανό.
Είναι σκόπιμο να τονιστεί ότι το (μη σωματικό) στρες δια- Η κατάθλιψη και τα συμπτώματά της έχουν αναγνωρισθεί
χωρίζεται σε οξύ και χρόνιο. Το ερώτημα που θίξαμε αφορά το ως παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγειακά συμβάμματα και
δεύτερο, καθώς το πρώτο έχει ήδη τεκμηριωθεί επαρκώς πως θνητότητα τόσο σε υγιείς όσο και σε ασθενείς με Σν. Η ίδια

ΣχΗμα 1. Οξύ στρες και ΟΕΜ. ΣχΗμα 2. Χρόνιο στρες και ΟΕΜ.