Page 4 - athiroma_2020_2

4

ΑCEi/ΑRBs σε ασθενείς με Covid‑19. Σε μία μελέτη στην Κίνα δε ΒΙΒΛΙοΓΡΑΦΙΑ
διαπιστώθηκε συσχέτιση των aCEi με τη βαρύτητα της νόσου, 1. Wu Z, McGoogan JM. Characteristics of and important lessons from
ενώ σε μία άλλη μελέτη παρατηρήθηκε αυξημένη θνητότητα the coronavirus disease 2019 (COVID-19) outbreak in China: sum-
σε ασθενείς με Covid‑19, που ελάμβαναν aCEi/aRBs . Σε μία mary of a report of 72.314 cases from the Chinese Center for Dis-
5,6
μελέτη από τις ΗπΑ, η θνητότητα δε διέφερε σημαντικά μεταξύ ease Control and Prevention. JAMA 2020; 323:1239-42.
των ασθενών με Covid‑19, που ελάμβαναν aCEi/aRBs και αυτών 2. Yang J, Zheng Y, Gou X, et al. Prevalence οf comorbidities in the novel
που δεν ελάμβαναν αυτές τις κατηγορίες φαρμάκων . Τέλος, σε Wuhan coronavirus (COVID-19) infection: a systematic review and
7
μία πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη σε 1128 νοσηλευόμενους meta-analysis. Int J Infect Dis 2020; 94:91-5.
ασθενείς με Covid‑19, σε εννέα νοσοκομεία στην επαρχία Hubei 3. Guo W, Li M, Dong Y, et al. Diabetes is a risk factor for the progres-
στην Κίνα, παρατηρήθηκε μείωση της ολικής θνησιμότητας με sion and prognosis of COVID-19. Diabetes Metab Res Rev 2020;
τη χρήση aCEi/aRBs έναντι της χρήσης άλλων αντιϋπερτασικών e3319. doi: 10.1002/dmrr.3319.
φαρμάκων . Η Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία, η Ευρωπαϊκή 4. Tikellis C, Thomas MC. Angiotensin-Converting Enzyme 2 (ACE2)
8
Is a Key Modulator of the Renin Angiotensin System in Health and
Εταιρεία Υπέρτασης και η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία Disease. Int J Pept 2012; 2012:1-8.
συνέστησαν τη συνέχιση των aCEi/aRBs σε ασθενείς που εμ‑ 5. Peng YD, Meng K, Guan HQ, et al. Clinical characteristics and out-
φανίζουν τη νόσο Covid‑19, καθώς δεν υπάρχουν επαρκή comes of 112 cardiovascular disease patients infected by 2019-nCoV.
δεδομένα είτε οφέλους είτε ζημίας. Zhonghua Xin Xue Guan Bing Za Zhi 2020;48:E004. doi: 10.3760/
H ακριβής επίδραση των διαφόρων αντιδιαβητικών φαρμά‑ cma.j.cn112148-20200220-00105.
κων στη βαρύτητα της νόσου Covid‑19 δεν είναι γνωστή, αν και 6. Guo T, Fan Y, Chen M, et al. Cardiovascular implications of fatal out-
υπάρχουν ορισμένες θεωρητικές σκέψεις. Η μετφορμίνη έχει comes of patients with coronavirus disease 2019 (COVID-19). JAMA
δείξει μέτριο όφελος στις λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστι‑ Cardiol 2020; doi:10.1001/jamacardio.2020.1017
κού και την πνευμονική φυματίωση. Οι θειαζολιδινεδιόνες έχει 7. Richardson S, Hirsch JS, Narasimhan M, et al. Presenting characteris-
διαπιστωθεί ότι μπορεί να προκαλέσουν αύξηση των επιπέδων tics, comorbidities and outcomes among 5700 patients hospitalized
του aCE2, προστατεύοντας δυνητικά από σοβαρή πνευμονική with COVID-19 in the New York City area. JAMA 2020; 323:2052-9.
βλάβη. Eντούτοις, λόγω της κατακράτησης υγρών και του κιν‑ 8. Zhang, Zhu L, Cai L, Lei F, et al. Association of inpatient use of an-
δύνου εμφάνισης καρδιακής ανεπάρκειας τα φάρμακα αυτά giotensin converting enzyme inhibitors and angiotensin receptor
δεν ενδείκνυνται σε ασθενείς με Covid‑19. Με τη χρήση των blockers with mortality among patients with hypertension hospi-
talized with COVID-19. Circ Res 2020; 126:1671-81.
αγωνιστών GLP‑1 επίσης έχει διαπιστωθεί αύξηση των επιπέδων 9. Arabi YM, Balkhy HH, Hayden FG, et al. Middle east respiratory syn-
του aCE2 σε πειραματόζωα. drome. N Engl J Med 2017; 376:584-94.
Υπάρχουν ορισμένα δεδομένα για τους αναστολείς DPP‑4, 10. Filippatos TD, Liontos A, Papakitsou I, Elisaf MS. SGLT2 inhibitors-
από προηγούμενες ιογενείς επιδημίες. Το ένζυμο DPP-4 απο- cardioprotection: a matter debate and multiple hypotheses. Post-
τελεί τον βασικό υποδοχέα, μέσω του οποίου ο ιός ΜERS grad Med 2019; 131:82-8.
(Middle East respiratory syndrome coronavirus) εισέρχεται 11. Salem ESB, Grobe N, Elased KM. Insulin treatment attenuates renal
στα κύτταρα . Επομένως, δε μπορεί να αποκλεισθεί η πι- ADAM17 and ACE2 shedding in diabetic Akita mice. Am J Physiol-
9
θανότητα το ένζυμο DPP-4 να διευκολύνει και την είσοδο Ren Physiol 2014;306:F629–39.
του SARS-Cov-2 στα κύτταρα. Με βάση αυτή τη θεωρία, η
χρήση των αναστολέων DPP‑4 μπορεί να προστατεύσει τους
διαβητικούς ασθενείς από τη νόσο Covid‑19. Όσον αφορά τους
αναστολείς SGLT2, υπάρχουν δεδομένα, ότι αυξάνουν εμμέσως
τα επίπεδα του aCE2, ειδικά όταν συγχορηγούνται με aCEi .
10
Η αφυδάτωση και η πιθανότητα εμφάνισης ευγλυκαιμικής
διαβητικής κετοξέωσης πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν όταν
χορηγούνται αναστολείς SGLT2 σε ασθενείς με Covid‑19. Έχει
επίσης διαπιστωθεί ότι η ινσουλίνη θα μπορούσε δυνητικά να
προστατεύσει από την καταιγίδα κυτταροκινών και τη σοβαρή
πνευμονική βλάβη, καθώς φαίνεται να αυξάνει την έκφραση
του aCE2 σε πειραματόζωα .
11
Συνοψίζοντας, ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί ανεξάρ‑
τητο παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση σοβαρής νόσου και
αυξημένη θνητότητα από τη νόσο Covid‑19. Δε γνωρίζουμε την
ακριβή επίδραση των αντιδιαβητικών φαρμάκων στην εξέλιξη
της νόσου. H ινσουλίνη αποτελεί τον παράγοντα εκλογής για τη
ρύθμιση της γλυκαιμίας σε νοσηλευόμενους ασθενείς. Tα δεδο‑
μένα για την επίδραση των aCEi/aRBs στη βαρύτητα της νόσου
Covid‑19 είναι αντικρουόμενα, αλλά δε συστήνεται διακοπή της
αγωγής. Οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη πρέπει να τηρούν
τα μέτρα ατομικής προστασίας και να διατηρούν ικανοποιητική
γλυκαιμική ρύθμιση κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

ΑΘΗΡΩμΑ • ΤΟΜΟΣ 24, ΤΕΥΧΟΣ 2, ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2020