Page 2 - athiroma_2020_2

2

μετανάστες/μειονότητες και άτομα με προϋπάρχον ψυχιατρικό τικό νευρικό σύστημα και
ιστορικό. Ερευνητικές μελέτες στην Κίνα, κατά την έναρξη της οι μεταβολές του συστή‑
επιδημίας, έδειξε ότι το 1/3 των ατόμων/συμμετεχόντων ανέφε‑ ματος αυτού σχετίζονται
ραν μέτρια ή σοβαρά αισθήματα άγχους και περισσότεροι από με συναισθηματικές
το 50% ανέφεραν μέτρια ή σοβαρή ψυχολογική επίπτωση στην διαταραχές και καρδι‑
καθημερινότητάς τους. Άλλες μελέτες, στην ίδια χώρα, ανέδειξε ολογικές επιπτώσεις.
ότι τα θήλυ άτομα, άτομα ηλικίας 18‑30 ετών, μετανάστες και Επιπρόσθετα, οι συναι‑
ηλικιωμένοι άνω των 60 ετών είχαν τα υψηλότερα επίπεδα σθηματικές διαταραχές
αγχωδών και συναισθηματικών συμπτωμάτων. Επιβαρυντικοί μπορούν να επιδεινώσουν
παράγοντες θεωρούνται η κοινωνική αποστασιοποίηση, η χρονι‑ την πορεία και την πρόγνωση
κή διάρκεια της καραντίνας, οι ελλείψεις βασικών αγαθών, η μη των καρδιαγγειακών παθήσεων και
επαρκή πληροφόρηση, οι οικονομικές απώλειες και το πιθανό μέσω συμπεριφορών όπως η μείωση των
στίγμα ατόμων, ιδιαίτερα εργαζομένων στο χώρο της υγείας. υγιεινών συμπεριφορών διατροφής, η αύξηση του καπνίσματος
και λήψης αλκοόλ, η μείωση άσκησης και η πλημμελής συμ‑
COVID-19 ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ μόρφωση στη λήψη της ενδεδειγμένης φαρμακευτικής αγωγής
Μολονότι παγκοσμίως έχουν εφαρμοστεί διάφορα σχέδια για τις καρδιαγγειακές παθήσεις τους. Σημαντικοί παράγοντες
για την αντιμετώπιση της πανδημίας, μικρή προσοχή έχει δοθεί κινδύνου για την ανάπτυξη και εκδήλωση στεφανιαίας νόσου
στις καρδιαγγειακές συνέπειες των ατόμων υπό το πρίσμα αυτού θεωρούνται η κατάθλιψη (επιπολασμό στιγμής, point preva‑
του παγκόσμιου γεγονός. Οι επιπλοκές και οι θάνατοι φαίνεται lence, 15‑20%), το άγχος, η προσωπικότητα τύπου Α (κυρίως
να είναι συχνότεροι σε όσους πάσχουν από καρδιαγγειακές άνδρες με χαρακτηριστικά στοιχεία προσωπικότητας όπως,
παθήσεις και ταυτόχρονα νοσήσουν από τον ιό COVID‑19. Είναι θυμό, εχθρικότητα, έντονο ανταγωνισμό, αίσθημα πίεσης χρό‑
γνωστό επίσης ότι, υπό συνθήκες έντονου στρες –π.χ. σεισμοί και νου) και το οξύ ψυχικό στρες, ενώ επιβαρυντικοί παράγοντες
πολεμικές επιθέσεις‑ παρατηρείται αύξηση των καρδιαγγειακών θεωρούνται η χαμηλή κοινωνικοοικονομική κατάσταση και το
συμβαμάτων, όπως στην αύξηση των οξέων εμφραγμάτων του ανεπαρκές κοινωνικό υποστηρικτικό δίκτυο. Μελέτες επίσης
μυοκαρδίου μετά το σεισμό του 1994 στο λος Άντζελες και μετά επισημαίνουν τη σημαντική συσχέτιση ανάμεσα στην καταθλι‑
την επίθεση της 11 Σεπτεμβρίου. Η υποκείμενη αιτιολογία πτική συμπτωματολογία και τους παραδοσιακούς παράγοντες
ης
τους σχετίζεται με αλλαγές σε νευροορμονικό, αιμοδυναμικό καρδιαγγειακής νοσηρότητας (CRP, ινωδογόνο). Η συνύπαρξη,
επίπεδο καθώς και στο σύστημα πηκτικότητας του οργανισμού επομένως, κατάθλιψης σε καρδιαγγειακούς ασθενείς μπορεί να
προκαλώντας τη ρήξη ευαίσθητων αθηρωματικών πλακών, επιβαρύνει την καρδιαγγειακή νοσηρότητα και θνησιμότητα.
την ενεργοποίηση των αιμοπεταλίων και τον αγγειόσπασμο Οξέα στρεσογόνα ή ψυχοτραυματικά γεγονότα, σε προδιατε‑
των στεφανιαίων αγγείων. Ταυτόχρονα πρόσφατες αναφορές θειμένα άτομα και σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο, μπορούν
συσχετίζουν την έντονη συναισθηματική φόρτιση λόγω του ιού να πυροδοτήσουν έμφραγμα του μυοκαρδίου, κακοήθεις αρ‑
COVID‑19 με την εμφάνιση της επαγόμενης από στρες μυοκαρ‑ ρυθμίες και αιφνίδιο θάνατο. Αλλά και σε υγιή άτομα το στρες
διοπάθειας Takotsubo, με εικόνα οξείας καρδιακής ανεπάρκειας. με την ενεργοποίηση του συμπαθητικού νευρικού συστήματος
Στρεσογόνες συνθήκες όπως τα μέτρα καραντίνας ή ο κίνδυνος σχετίζεται με αυξημένη συστηματική φλεγμονώδη απόκριση
υγείας οικείων προσώπων επηρεάζουν το καρδιαγγειακό σύστη‑ και ενδοθηλιακή δυσλειτουργία με αύξηση των αθηροσκλη‑
μα και τη συναισθηματική κατάσταση των ατόμων, οδηγώντας ρωτικών πλακών.
σε αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων ή ψυχιατρικών Η προκαλούμενη από οξύ στρες ισχαιμία συμβαίνει συνήθως
διαταραχών. Επιπρόσθετα η κοινωνική απομόνωση και η μο‑ σε χαμηλότερη καρδιακή συχνότητα, σε χαμηλότερα επίπεδα μυ‑
ναχικότητα συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών οκαρδιακού έργου και μπορεί να είναι πιθανόν ασυμπτωματική,
συμβαμάτων. Επίσης, εμφανίζεται το ανησυχητικό φαινόμενο σε σχέση με αυτήν που προκαλείται μετά από άσκηση. Επίσης η
άτομα που εμφανίζουν θωρακικό άλγος ή άλλα καρδιολογικά υπερδιέγερση του συμπαθητικού νευρικού συστήματος λόγω
συμπτώματα, που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης, να καθυ‑ σωματικών ή συναισθηματικών παραγόντων στρες έχει θεω‑
στερούν να απευθυνθούν σε υπηρεσίες υγείας/νοσοκομεία, ή ρηθεί ως υποκείμενη αιτία για την υπέρταση (κυρίως σε άτομα
και να καθυστερεί η αντιμετώπισή τους όταν προσέλθουν στο με στοιχεία προσωπικότητας τύπου Α) και την επαγόμενη από
νοσοκομείο με δυνητικά καταστροφικά αποτελέσματα. Τα αίτια στρες μυοκαρδιοπάθειας Takotsubo (stress induced/Takotsubo
των φαινομένων αυτών είναι πολυπαραγοντικά με κυρίαρχο το cardiomyopathy). Η μυοκαρδιοπάθεια αυτή αποκαλύπτεται στο
αίσθημα φόβου των ατόμων να απευθυνθούν σε νοσοκομεία 1‑3% των ασθενών με συμπτωματολογία οξέος στεφανιαίου
λόγω του κινδύνου λοίμωξης. συνδρόμου, που υποβάλλονται σε στεφανιογραφία. Τα θήλυ
ΣΤΡΕΣ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑ άτομα, ιδιαίτερα μεταεμμηνοπαυσιακής ηλικίας, θεωρείται ο
Οι σχέσεις μεταξύ ψυχικών διαταραχών και καρδιαγγειακών πλέον ευάλωτος πληθυσμός ‑περίπου το 90% των περιστατικών
νόσων είναι σύνθετες, και σηματοδοτούν τις επιδράσεις των αυτών‑ και πιθανά σχετίζεται με νευροορμονικούς μηχανισμούς
ψυχοκοινωνικών παραγόντων επί της καρδιάς, αλλά και τη και υψηλά επίπεδα κατεχολαμινών. Γενικά, άτομα με συννόσηση
συσχέτιση των μεταβολών του καρδιαγγειακού συστήματος ψυχιατρικών και καρδιολογικών διαταραχών είναι περισσό‑
στις ψυχικές λειτουργίες. Η καρδιακή λειτουργία και ο τόνος των τερο ευάλωτα στο να επηρεαστούν συναισθηματικά, υπό το
αγγείων επηρεάζονται από το συμπαθητικό και παρασυμπαθη‑ (συνέχεια στη σελίδα 7)
ΑΘΗΡΩμΑ • ΤΟΜΟΣ 24, ΤΕΥΧΟΣ 2, ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2020