Page 3 - ΑΤΗΕRΟΜΑ_2021_1

3

ριλαμβανομένων της πρόληψης ή/και της θεραπείας κάποιων
ΣΤΗΛΗ ασθενειών. Συχνά συγχέονται με τα λειτουργικά τρόφιμα, που
ΟΜΑΔΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ αναπτύσσονται τις τελευταίες δεκαετίες παγκοσμίως, χωρίς
όμως να πρόκειται για την ίδια κατηγορία. Τα λειτουργικά
τρόφιμα (functional foods) είναι, σύμφωνα με τον ορισμό που
Χάρης Δημοσθενόπουλος MMedSci.PhDc δίνεται «τρόφιμα όμοια σε εμφάνιση με τα συμβατικά τρόφιμα
Κλινικός Διαιτολόγος-Βιολόγος/Προϊστάμενος Διαιτολογικού που καταναλίσκονται στα πλαίσια μιας συνήθους δίαιτας και
Τμήματος ΓΝΑ «Λαϊκό» Μέλος ΔΣ ΕΔΕ & ΕΜΠΑΚΑΝ περιέχουν ένα νόμιμο συστατικό το οποίο παρέχει κάποιο συ-
γκεκριμένο ιατρικό ή φυσιολογικό όφελος, άλλο από τα καθαρά
διατροφικά οφέλη». Τα διατροφοφάρμακα είναι «προϊόντα
“Βιοενεργές ουσίες και που έχουν παραχθεί από τρόφιμα, αλλά πωλούνται σε μορφή
χαπιών, σκόνης, ποτού ή άλλων φαρμακοτεχνικών μορφών, όχι
συμπληρώματα διατροφής με γενικά συσχετιζόμενων με τα τρόφιμα». Είναι σαφές λοιπόν πως

καρδιοπροστατευτική δράση” ένα λειτουργικό τρόφιμο είναι ένα ουσιώδες τρόφιμο, ενώ ένα
διατροφοφάρμακο είναι μια απομονωμένη ή συμπυκνωμένη
4
ουσία ή διατροφικό συστατικό .
Διατροφοφάρμακα και Υπερλιπιδαιμία: Η διαχείριση
Ο επιπολασμός των καρδιαγγειακών παθήσεων (CVD) αυξά- της δυσλιπιδαιμίας περιλαμβάνει τη ρύθμιση του σωματικού
νεται και τα καρδιαγγειακά συμβάματα αποτελούν την κύρια βάρους, μία ποιοτική διατροφή, σε συνδυασμό με άσκηση. Ο
αιτία θανάτου σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες και ένα από συνδυασμός μιας υπολιπιδαιμικής δίαιτας και επιστημονικά
τα σημαντικότερα προβλήματα υγείας στις αναπτυσσόμενες τεκμηριωμένων συμπληρωμάτων διατροφής με BAC μπορεί
να μειώσουν τα επίπεδα της LDL-χολ, να συμβάλλουν στην
1
χώρες . Οι διατροφικές συνήθειες είναι αρκετά διαφορετικές αύξηση της HDL-χολ, να μειώσουν τον αριθμό των τριγλυκε-
σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, ορισμένα πρότυπα διατροφής είναι ριδίων και των VLDL, και να οδηγήσουν στη μείωση της ολικής
κοινά σε όλο τον κόσμο με κυρίαρχα το Μεσογειακό πρότυπο χοληστερόλης. Επιπρόσθετα, η φλεγμονή, το οξειδωτικό στρες,
και τη δίαιτα DASH. η αθηροσκλήρωση και τα συμβάματα CVD μπορεί να μειωθούν .
5
Οι βιοδραστικές ενώσεις (bioactive compounds-BAC) είναι
Τα συμπληρώματα με τα καλύτερα δεδομένα για τον άνθρωπο
συστατικά των τροφίμων που συνθέτουν τα διατροφικά αυτά περιλαμβάνουν: τη νιασίνη, τα ω-3 λιπαρά οξέα, τη μαγιά του
πρότυπα και υπάρχουν σε μικρές ποσότητες σε φυτικά προϊ- κόκκινου ρυζιού (μονακολίνη), τις φυτικές στερόλες, τις διαλυτές
όντα και τρόφιμα με υψηλή διατροφική αξία . Το αυξανόμενο ίνες, τα προβιοτικά, τη σόγια, τους ξηρούς καρπούς με μονοα-
2
σώμα των επιστημονικών στοιχείων υποδεικνύει ότι ορισμένες κόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, όπως τα αμύγδαλα και
BAC μπορεί να διαδραματίσουν ένα σημαντικό και ευεργετικό τα καρύδια. Συστατικά, με μικρότερες επιπτώσεις στα λιπίδια
ρόλο στην πρόληψη της CVD. Η λήψη των ίδιων των ουσιών περιλαμβάνουν την πολυκοζανόλη, το σκόρδο, το ginseng, το
μέσα από τρόφιμα ή μέσω διατροφικών συμπληρωμάτων fenjuseek, το συνένζυμο Q-10, την βερβερίνη (berberine) και
που περιέχουν αποκλειστικά μία ή συνδυασμό περισσοτέρων το χρώμιο. Τα καλύτερα κλινικά δεδομένα για τη μείωση των
BAC, στα πλαίσια μιας υγιεινής και σωστά δομημένης συνολικά καρδιαγγειακών συμβαμάτων συνδέονται με τα ω-3 λιπαρά
διατροφής, μπορεί να αυξήσει την πρόσληψη συστατικών που οξέα, τη μονακολίνη (μαγιά κόκκινου ρυζιού), τη βερβερίνη και
θεωρούνται ότι έχουν κλινικά οφέλη . Αυτά τα συστατικά και σε μικρότερο βαθμό με τη νιασίνη και τις διαλυτές φυτικές ίνες . 6
3
τα συμπληρώματα πρέπει να λαμβάνονται και να αποτελούν Διατροφοφάρμακα και αρτηριακή Πίεση: Tα διατροφο-
ουσιαστικά μια ενίσχυση της καθημερινής μας διατροφής. φάρμακα σε συνδυασμό με μια γενικότερη αλλαγή τρόπου ζωής,
Στην παρούσα ανασκόπηση, ο κύριος στόχος είναι να εξε- την απώλεια βάρους, την άσκηση αλλά και ειδική φαρμακευτική
ταστούν τα επιστημονικά στοιχεία για τις BAC σε σχέση με την αγωγή μπορούν να παίξουν ρόλο σε πρόληψη και ρύθμιση
πρόληψη και τη θεραπεία της CVD. Τα συμπληρώματα που της αρτηριακής πίεσης. Διατροφοφάρμακα που σχετίζονται
περιέχουν τέτοιες ευεργετικές βιοενεργές ουσίες ονομάζονται με την αρτηριακή υπέρταση και τον αυξημένο καρδιαγγειακό
«nutraceuticals». O όρος διατροφοφάρμακα (ή τροφοφάρμακα κίνδυνο είναι: τα ωμέγα 3, τα ωμέγα 9 λιπαρά οξέα, το σκόρδο,
ή φαρμακοτρόφιμα) αποτελεί την απόδοση στα ελληνικά του το πράσινο τσάϊ, τα φύκια, το λυκοπένιο, τα φλαβονοειδή, το
όρου «nutraceuticals» που προέρχεται από το συνδυασμό των συνένζυμο Q-10, η L-αργινίνη και L-καρνιτίνη, η ταυρίνη .Τα
7
λέξεων “nutrition” (διατροφή) και “pharmaceutical” (φαρμα- διατροφοφάρμακα, για τα οποία υπάρχει σχετικά μεγαλύτερη
κευτικός) και πρωτοεμφανίστηκε από τον Stephen De Felice, επιστημονική τεκμηρίωση για το θετικό ρόλο τους σε καρδι-
το 1989. Σύμφωνα με τον DeFelice: «τα διατροφοφάρμακα αγγειακά νοσήματα είναι:
περιλαμβάνουν ή είναι βιοδραστικά συστατικά της διατροφής 1. Η μαγιά κόκκινου ρυζιού-μονακολίνη: Η Monacolin K
μας, που είναι είτε τρόφιμα είτε μέρη τροφίμων και παρέχουν είναι μια ουσία που μοιάζει με στατίνη και προέρχεται από
φαρμακευτικά οφέλη ή προάγουν την υγεία, συμπεριλαμβανο- το κινέζικο Red Yeast Rice (RYR), ένα συμπλήρωμα διατρο-
μένων της πρόληψης ή/και της θεραπείας κάποιων ασθενειών». φής που παρασκευάζεται με ζύμωση της ζύμης Monascus
Ο όρος διατροφοφάρμακα περιγράφει τα συστατικά εκείνα της purpureus. Δρα αναστέλλοντας το ένζυμο HMG-CoA ανα-
διατροφής μας, που είναι είτε τρόφιμα είτε μέρη τροφίμων και γωγάση που είναι ένα βασικό ένζυμο στη βιοσύνθεση της
παρέχουν φαρμακευτικά οφέλη ή προάγουν την υγεία, συμπε- χοληστερόλης. Δεδομένου ότι τα επίπεδα χοληστερόλης