Page 2 - ΑΤΗΕRΟΜΑ_2021_1

2

ασθένεια (εμπόδια στην έγκαιρη πρό- ενδεχομένως και αύξηση της ψυχικής υγείας
σβαση σε υπηρεσίες υγείας) και άλλων και ευεξίας, ιδιαίτερα από αυτούς που δεν
διαταραχών που καθιστούν τη θεραπεία έχουν υποστεί και τις οικονομικές συνέπειες
δυσκολότερη. Επίσης, αντιμετωπίζουν της πανδημίας.
κίνδυνο επιδείνωσης της ήδη υπάρχου- Καταλήγοντας, οι συνέπειες της πανδη-
σας υψηλής ευαισθησίας στο άγχος, είτε μίας για την ψυχική υγεία αντιπροσωπεύ-
λόγω μειωμένης οικογενειακής, κοινω- ουν ένα πολύπλοκο και πολυεπίπεδο ζήτημα.
νικής και ψυχιατρικής διαθεσιμότητας και Προσπάθειες πρόληψης αλλά και παρέμβασης
υποστήριξης είτε λόγω των συναισθηματικών στην ψυχολογική κρίση πρέπει να αποτελούν μέρος
αντιδράσεων του περιβάλλοντός τους απέναντι των δράσεων της δημόσιας υγείας και της πανδημικής
στην πανδημία. Ομοίως, υψηλή ψυχική ευαλωτότητα εντο- διαχείρισης. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζονται ευάλωτες ομάδες,
πίζεται σε άτομα με διατροφικές, νοητικές και αναπτυξιακές όπως άτομα με ψυχικές παθήσεις, θύματα ενδοοικογενειακής
διαταραχές και άνοια. Ο περιορισμός στο σπίτι, η διακοπή της βίας, ηλικιωμένοι, συνταξιούχοι, έγκυες, μετανάστες, φοιτητές
καθημερινής ρουτίνας και η κοινωνική απόσταση επιδεινώνουν του εξωτερικού κλπ. Επίσης, παραμένουν προς διερεύνηση οι
τα προβλήματα και αποτελούν πρόκληση για τους ίδιους και προκλήσεις για την κοινωνία όταν η ομαλότητα επιστρέψει. Ο
τους φροντιστές τους. Συγκεκριμένα για τους ηλικιωμένους, ο αντίκτυπος του COVID-19 σε άτομα με υποκείμενες καταστάσεις
ΠΟΥ έχει υπογραμμίσει την ανησυχία του, ειδικά για εκείνους υγείας, όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις, δημιουργεί νέες προ-
που βρίσκονται σε απομόνωση, με γνωστική έκπτωση ή άνοια, κλήσεις για τη δημόσια υγεία. Αν λάβουμε υπόψη ότι τα καρδιαγ-
καθόσον γίνονται πιο ανήσυχοι, με αισθήματα θυμού, άγχους, γειακά νοσήματα ήταν ήδη η πρώτη αιτία θανάτου παγκοσμίως,
ταραχής ή απόσυρσης. Οι εργαζόμενοι σε υπηρεσίες υγείας είναι τότε μόνο χειρότερη εξέλιξη μπορούμε να αναμένουμε εάν δε
εξίσου ψυχολογικά ευάλωτοι εξαιτίας του κινδύνου έκθεσής ληφθούν εστιασμένα μέτρα ενημέρωσης του ευρύτερου κοινού,
τους στον ιό, της υποκειμενικής ευθύνης για τους αγαπημένους των ασθενών αλλά και των επαγγελματιών υγείας.
τους, του αυξημένου ωραρίου κλπ.
Ένα ακόμα σημαντικό ζήτημα αναφορικά με τον κορωνοϊό ενΔειΚΤιΚΗ ΒιΒλιογραφια
είναι η φροντίδα των ασθενών με χρόνιες παθήσεις, όπως οι 1. Cullen W, Gulati G, Kelly BD. Mental health in the Covid-19 pan-
καρδιαγγειακές. Εκτός από τη σοβαρή βίωση των συμπτωμάτων demic. QJM 2020;113:311-2.
του ιού και τις καρδιαγγειακές επιπλοκές, αρκετοί ασθενείς 2. Eiselé, J.L. (2020, September 29). How to build a better world for
υπό τον φόβο μη μολυνθούν καταφεύγουν σε αποφευκτικές heart health after COVID-19. World Economic Forum. https://www.
συμπεριφορές αναφορικά με την υγεία τους και παραμελούν την weforum.org/agenda/2020/09/how-to-make-sure-heart-health-
τακτική ιατρική τους παρακολούθηση. Ακόμα και οι φαινομενικά isnt-neglected-amid-covid-19/
υγιείς ίσως αγνοήσουν επικίνδυνα συμπτώματα προς αποφυγή 3. Huet F, Prieur C, Schurtz G, et al. One train may hide another: Acute
επαφής με εστίες υπερμετάδοσης του ιού, όπως νοσοκομεία cardiovascular diseases could be neglected because of the COVID-19
και ιδιωτικά ιατρεία, καθυστερώντας για παράδειγμα την ανί- pandemic. Arch Cardiovasc Dis 2020;113:303-7
χνευση καρδιακής ανεπάρκειας ή στεφανιαίας νόσου. Σχετική 4. Kumar A, Nayar KR. COVID 19 and its mental health consequences.
έρευνα σε 141 χώρες παγκοσμίως με δείγμα άνω των 3.000 J Ment Health 2020;1-2.
επαγγελματιών υγείας, αναφέρει πτώση από 25 έως 40% στους 5. Merschel M. (2020, August 10). What do heart patients need to
know about COVID-19 now? American Heart Association. https://
ασθενείς που έκαναν εισαγωγή για έμφραγμα του μυοκαρδίου, www.heart.org/en/news/2020/08/10/what-do-heart-patients-
οι οποίοι απέφυγαν ιατροδιαγνωστικούς χώρους αναμονής need-to-know-about-covid-19-now
και δεν αναζήτησαν βοήθεια υπό τον φόβο μετάδοσης. Άλλοι 6. Moreno C, Wykes T, Galderisi S, et al. How mental health care should
καθυστέρησαν να ειδοποιήσουν το ασθενοφόρο ή άργησαν change as a consequence of the COVID-19 pandemic. Lancet Psy-
να ενημερώσουν και να εισαχθούν στο νοσοκομείο. Επιπλέον, chiatry 2020;7:813-24.
και οι γραμμές άμεσης βοήθειας είχαν μείωση αναφορικά με 7. Panagiotakos DB, Georgousopoulou, EN, Pitsavos C, et al. Ten-year
τις κλήσεις για εμφράγματα και εγκεφαλικά επεισόδια. Σοβαρό (2002–2012) cardiovascular disease incidence and all-cause mor-
ζήτημα είναι και η ελλιπής διαθεσιμότητα του ιατρονοσηλευτικού tality, in urban Greek population: the ATTICA Study. Int J Cardiol
προσωπικού εξαιτίας των αυξημένων περιστατικών κορωνοϊού 2015;180:178-84.
που έχει να διαχειριστεί, ενώ παράλληλα, το ιατρικό-νοσηλευ- 8. Pfefferbaum B, North C S. Mental health and the Covid-19 pan-
τικό προσωπικό, αντιμετωπίζει και το δίλημμα εάν θα δεχθεί demic. N Engl J Med 2020;383:510-12.
τον ασθενή, με πιθανό κίνδυνο να τον φέρει σε επαφή με τον 9. Pierce M, Hope H, Ford T, et al. Mental health before and during
μεταδοτικό ιό ή θα παρατείνει την επίσκεψη για όταν οι συν- the COVID-19 pandemic: a longitudinal probability sample survey
of the UK population. The Lancet Psychiatry 2020;7:883-92.
θήκες είναι ασφαλέστερες. 10. Talevi D, Socci, V, Carai M, et al. Mental health outcomes of the Co-
Εντούτοις, θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι διακρίνονται ViD-19 pandemic. Riv Psichiatr 2020;55:137-44.
και ορισμένα οφέλη από την αναστολή των μετακινήσεων, τις 11. Tsioufis K, Chrysohoou C, Kariori M, et al. The mystery of "missing"
αλλαγές στην εκπαίδευση και τις εργασιακές δραστηριότητες, visits in an emergency cardiology department, in the era of COV-
όπως αυτά του αυξημένου χρόνου με την οικογένεια, βελτίωση ID-19.; a time-series analysis in a tertiary Greek General Hospital.
των διατροφικών επιλογών και κατανάλωση περισσότερων Clin Res Cardiol 2020;109(12):1483-89.
σπιτικών γευμάτων, μείωση κοινωνικής πίεσης και έκθεσης σε 12. Venkatesh A, Edirappuli S. Social distancing in covid-19: what are
χρόνιους ψυχοκοινωνικούς, στρεσογόνους παράγοντες και the mental health implications? BMJ 2020;369.
αΘΗρΩμα • ΤΟΜΟΣ 24, ΤΕΥΧΟΣ 4, OKTΩΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020