Μηνιαία Ενημέρωση Ιουλίου 2025

Πώς σχετίζεται η μακροπρόθεσμη έκθεση σε καπνό πυρκαγιάς με τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής ανεπάρκειας?

Τα αιωρούμενα μικροσωματίδια [σωματίδια διαμέτρου <2,5 μm (PM2.5)], αποτελούν το σημαντικότερο περιβαλλοντικό παράγοντα κινδύνου που σχετίζεται με τη θνητότητα παγκοσμίως. Ιδιαίτερα τα μικροσωματίδια που παράγονται από πυρκαγιές θεωρείται ότι εμφανίζουν μεγαλύτερη καρδιοτοξικότητα, αλλά η συσχέτισή τους με την εμφάνιση καρδιακής ανεπάρκειας (ΚΑ) δεν έχει αποσαφηνισθεί. Στην παρούσα αναδρομική μελέτη κοορτής σε 22 εκατομμύρια άτομα σχετίστηκε η επίδραση της μακροπρόθεσμης έκθεσης σε μικροσωματίδια σε βάθος διετίας, προερχόμενα από φωτιά ή όχι, με την εμφάνιση ΚΑ. Η αναλογία κινδύνου για κάθε αύξηση κατά 1 μg/m3 των PM2.5 που προέρχονται από φωτιά ήταν 1,014 (95% ΔΕ: 1,007-1,020), ενώ για τα PM2.5 που δεν προέρχονταν από φωτιά ήταν σημαντικά χαμηλότερη (1,005, 95% ΔΕ: 1,003-1,006), εύρημα που αντιστοιχεί θεωρητικά στην εμφάνιση περίπου 20.238 νέων περιπτώσεων ΚΑ ετησίως στα μεγαλύτερης ηλικίας άτομα στις ΗΠΑ. Η συσχέτιση αυτή ήταν εντονότερη στις γυναίκες και σε άτομα από χαμηλότερα κοινωνικό-οικονομικά στρώματα. Συμπερασματικά, σε αυτή την αναδρομική μελέτη βρέθηκε ότι η έκθεση σε μικροσωματίδια προερχόμενα από τις πυρκαγιές σχετίζεται με αύξηση της ΚΑ στον πληθυσμό.

(Hao H, Xu K, Zhang D, et al. J Am Coll Cardiol. 2025;85:2439-2451)

Ποιά είναι η θέση της κολχικίνης στη δευτερογενή καρδιαγγειακή πρόληψη?

Τυχαιοποιημένες μελέτες με χορήγηση κολχικίνης σε ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο (ΚΑΝ) έχουν δείξει αντικρουόμενα αποτελέσματα. Στην παρούσα μετα-ανάλυση αξιοποιήθηκαν δεδομένα από 9 μελέτες με συνολικά 30.659 ασθενείς με ιστορικό στεφανιαίας νόσου ή ισχαιμικού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου (ΑΕΕ) που τυχαιοποιήθηκαν σε κολχικίνη ή σε εικονικό φάρμακο. Πρωταρχικό τελικό σημείο της μελέτης ήταν η εμφάνιση καρδιαγγειακού θανάτου, εμφράγματος μυοκαρδίου (ΕΜ) ή ΑΕΕ. Ασθενείς υπό κολχικίνη εμφάνιζαν μείωση στο πρωταρχικό τελικό σημείο κατά 12% (16% για ΕΜ, 10% για ΑΕΕ και 6% για καρδιαγγειακή θνητότητα). Διαπιστώθηκε 35% αύξηση στις νοσηλείες λόγω γαστρεντερικών επεισοδίων χωρίς αύξηση στις νοσηλείες λόγω λοίμωξης αναπνευστικού, στην εμφάνιση κακοηθειών ή στη μη-καρδιαγγειακή θνητότητα. Οι συγγραφείς διαπιστώνουν ότι η χορήγηση κολχικίνης σε πάσχοντες από ΚΑΝ οδηγεί σε καρδιαγγειακό όφελος

(d’Entremont MA, Poorthuis MHF, Fiolet ATL, et al. Eur Heart J. 2025;46:2564-2575)

Ποιά είναι η αιτιολογική σχέση των επιπέδων της λιποπρωτεΐνης (α) για εμφάνιση στεφανιαίας και αγγειακής εγκεφαλικής νόσου στον Ευρωπαϊκό και στον Ασιατικό πληθυσμό?

Τα αυξημένα επίπεδα της λιποπρωτεΐνης (α) [Lp(a)] σχετίζονται αιτιολογικά με την εμφάνιση στεφανιαίας νόσου (ΣΝ) στον ευρωπαϊκό πληθυσμό, δεν είναι όμως γνωστή η συσχέτιση σε άτομα με καταγωγή από την Ανατολική Ασία καθώς και με διάφορους υποτύπους αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου (ΑΕΕ). Στη μελέτη αυτή αξιοποποιήθηκαν δεδομένα από 18.174 συμμετέχοντες στην  China Kadoorie Biobank και έγινε σύγκριση με δοδομένα από την UK Biobank σε άτομα με ιστορικό εμφράγματος μυοκαρδίου, ισχαιμικού ή αιμορραγικού ΑΕΕ. Στον Ασιατικό πληθυσμό τα αυξημένα επίπεδα Lp(a) σχετίζονταν γραμμικά με την εμφάνιση ΣΝ και ισχαιμικού ΑΕΕ, αλλά όχι με αιμορραγικό ΑΕΕ. Ανεξαρτήτου καταγωγής, βρέθηκε ότι η γενετικά προκαθορισμένη αύξηση της Lp(a) κατά 100 nmol/L είχε ισχυρή συσχέτιση με ΣΝ και ΑΕΕ που οφειλόταν στις μεγάλες αρτηρίες του εγκεφάλου σε αντίθεση με τα καρδιοεμβολικά ΑΕΕ και τη μικροαγγειακή εγκεφαλική νόσο που εμφάνιζαν ασθενέστερη συσχέτιση. Οι ερευνητές καταλήγουν ότι η επίδραση της Lp(a) στην εμφάνιση ΣΝ και ΑΕΕ από τις μεγάλες αρτηρίες είναι παρόμοια στον Ευρωπαϊκό και στον Ασιατικό πληθυσμό και το ενδεχόμενο όφελος από τη φαρμακευτική της ελάττωση εκτιμάται να είναι συγκρίσιμο.

(Clarke R, Wright N, Lin K, et al. Circulation. 2025;151:1699-1711)

Υπάρχει καρδιαγγειακό όφελος από τη χορήγηση από του στόματος σεμαγλουτίδης σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη που λαμβάνουν αγωγή με αναστολέα της SGLT2?

Δεν υπάρχουν δεδομένα για το καρδιαγγειακό όφελος από τη χορήγηση συνδυασμού αγωνιστών της GLP-1 (glucagon-like peptide-1) και αναστολέων της SGLT2 (sodium-glucose cotransporter-2), αν και για κάθε μια κατηγορία φαρμάκων ξεχωριστά έχει φανεί καρδιοπροστασία και νεφροπροστασία σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ΣΔ). Στη μελέτη SOUL 9.650 συμμετέχοντες από ΣΔ και καρδιαγγειακή νόσο (ΚΑΝ) ή χρόνια νεφρική νόσο (ΧΝΝ) τυχαιοποιήθηκαν σε χορήγηση από του στόματος σεμαγλουτίδης ή σε εικονικό φάρμακο. Σε προκαθορισμένη ανάλυση αξιολογήθηκαν τα αποτελέσματα στο πρωταρχικό τελικό σημείο (εμφάνιση μειζόνων καρδιαγγειακών επεισοδίων) ανάλογα με τη λήψη αναστολέων της SGLT2 στην ένταξη ή κατά την πορεία της μελέτης. Συνολικά οι συμμετέχοντες που έλαβαν σεμαγλουτίδη εμφάνιζαν κατά 14% χαμηλότερο καρδιαγγειακό κίνδυνο. Η αντίστοιχη μείωση σε ασθενείς που ελάμβαναν αναστολέα της SGLT2 ήταν 11% ενώ σε αυτούς που δεν ελάμβαναν ήταν 16%, χωρίς να αλλάξει το προφίλ ασφάλειας της σεμαγλουτίδης όσον αφορούσε εμφάνιση ανεπιθύμητων ενεργειών. Οι ερευνητές συμπεραίνουν ότι η από του στόματος σεμαγλουτίδη σε ασθενείς με ΣΔ συνδέεται με καρδιαγγειακό όφελος ανεξάρτητα από τη συγχορήγηση  αναστολέων της SGLT2 και ο συνδυασμός αυτός φαίνεται να είναι ασφαλής.

(Marx N, Deanfield JE, Mann JFE, et al. Circulation. 2025;151:1639-1650)