Δρ. Μαρία Δ. Σινανίδου
Κλινική Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια
Εισαγωγή
Πολλές σημαντικές διεθνείς μελέτες αναφέρουν αξιόλογα ποσοστά ασθενών με καρδιαγγειακές παθήσεις, οι οποίοι εμφανίζουν ταυτόχρονα και προβλήματα στύσης. Αν λάβουμε υπόψη μας την έκταση των καρδιακών παθήσεων, αντιλαμβανόμαστε ότι το παραπάνω πρόβλημα απασχολεί ένα μεγάλο αριθμό ανδρών.
Μια νέα μελέτη εξέτασε τη στυτική λειτουργία σε νέους άνδρες με στεφανιαία νόσο καθώς και τη σχέση ανάμεσα στον βαθμό στυτικής δυσλειτουργίας και την ηλικία στην οποία είχαν το πρώτο οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου. Η συχνότητα της στυτικής δυσλειτουργίας διερευνήθηκε σε τρεις ομάδες ατόμων. Στην πρώτη ομάδα συμμετείχαν ασθενείς κάτω των 45 που επέζησαν από οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου, στη δεύτερη ασθενείς άνω των 65 που επίσης επέζησαν από οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου και στην τρίτη ομάδα συμμετείχαν υγιείς άνδρες, ηλικίας 30-60 ετών. Η στυτική λειτουργία εκτιμήθηκε με τη βοήθεια εξειδικευμένου ψυχομετρικού εργαλείου, του Διεθνούς Δείκτη Στυτικής Λειτουργίας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, στην ομάδα των νέων ασθενών εντοπίστηκε ήπια στυτική δυσλειτουργία στο 26% των συμμετεχόντων και βαριά στυτική δυσλειτουργία στο 7%. Στην ομάδα των μεγαλύτερων σε ηλικία, ήπια στυτική δυσλειτουργίας παρουσιάστηκε στο 52% και σοβαρή στο 38%. Στην ομάδα ελέγχου που είχε παρόμοια χαρακτηριστικά με την ομάδα των νέων ασθενών, το 96% αρνήθηκε την ύπαρξη στυτικής δυσλειτουργίας, ενώ μόνο ένα άτομο είχε βαθμολογία 20 στο ειδικό ψυχομετρικό εργαλείο. Ένα παράδοξο εύρημα που σημειώνουν οι ερευνητές είναι ότι οι ασθενείς που λάμβαναν θεραπεία με β-αποκλειστές είχαν καλύτερη βαθμολογία στο ψυχομετρικό εργαλείο αξιολόγησης της στυτικής λειτουργίας σε σύγκριση με τους ασθενείς που δεν λάμβαναν β-αποκλειστές. Η θεραπεία με στατίνες βρέθηκε επίσης να σχετίζεται θετικά με τη βαθμολογία στο ψυχομετρικό εργαλείο. Η μελέτη, λοιπόν, αναδεικνύει τη σημασία της έγκαιρης διάγνωσης τόσο της στυτικής δυσλειτουργίας όσο και φυσικά της στεφανιαίας νόσου, ιδιαίτερα στους νέους άνδρες, έτσι ώστε να μπορέσουν να περιφρουρήσουν την υγεία τους και την ποιότητα ζωής τους.
Αιτιολογικοί παράγοντες
Η στυτική δυσλειτουργία είναι ένα πρόβλημα που συνδέεται με σωματικούς και ψυχολογικούς παράγοντες. Θεωρείται ότι συνδέεται με αγγειακή νόσο που προκαλείται από ενδοθηλιακή δυσλειτουργία, και χαρακτηρίζεται από την ανικανότητα των λείων μυϊκών κυττάρων που ευθυγραμμίζουν τα αρτηριόλια για να χαλαρώσουν, επομένως, αναστέλλουν την αγγειοδιαστολή.
Πρέπει να αναφέρουμε ότι οι δύο παθήσεις μοιράζονται πολλούς κοινούς αιτιολογικούς παράγοντες. Το κάπνισμα, ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση, η υπερλιπιδαιμία, η παχυσαρκία προκαλούν οξειδωτικό stress με αποτέλεσμα τη δημιουργία ενδοθηλιακής νόσου και τη βλάβη των αγγείων τα οποία τροφοδοτούν με αίμα τα όργανα του σώματος. Η κατάσταση αυτή έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση τόσο στεφανιαίας νόσου, όσο και στυτικής δυσλειτουργίας.
Για αυτόν τον λόγο βλέπουμε ασθενείς οι οποίοι έχουν περάσει κάποιο έμφραγμα, είτε γενικά πάσχουν από καρδιαγγειακή νόσο να παρουσιάζουν και στυτικές διαταραχές. Επίσης η στυτική δυσλειτουργία μπορεί να συνδέεται και με χειρουργικές επεμβάσεις στην πύελο (όπως ριζική προστατεκτομή για καρκίνο του προστάτη) ή ακτινοθεραπεία κυρίως στην πύελο ή στον οπισθοπεριτοναϊκό χώρο.
Σημαντικό ρόλο παίζει και ο ψυχολογικός παράγοντας, γιατί έχει παρατηρηθεί ότι ασθενείς μετά από έμφραγμα παρουσιάζουν ως κύρια ψυχολογική επίπτωση το φόβο και το άγχος, με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να επανακτήσουν τη σεξουαλική τους δραστηριότητα. Επίσης πολλές φορές η σύντροφος φοβάται και αποθαρρύνει τον σύντροφο της να έχει σεξουαλική ζωή, για να μην εμφανιστεί το καρδιακό πρόβλημα ξανά. Πρέπει να αναφερθεί ότι η σεξουαλική δραστηριότητα δεν προκαλεί πιο πολύ stress από ότι μία συγκρίσιμη δραστηριότητα της καθημερινής ρουτίνας. Επίσης, σύμφωνα με μελέτες το σεξ συμβάλλει μόνο στο 1% των εμφραγμάτων του μυοκαρδίου. Η στυτική δυσλειτουργία μπορεί να αποτελεί πρόδρομο σημάδι και καμπανάκι κινδύνου για τη στεφανιαία νόσο. Για αυτό τον λόγο ασθενείς με στυτική δυσλειτουργία και αγγειακούς παράγοντες κινδύνου θα πρέπει να υποβάλλονται και σε καρδιολογικό έλεγχο για πιθανή ύπαρξη στεφανιαίας νόσου.
Αντιμετώπιση
Η στυτική δυσλειτουργία μειώνει σημαντικά την ποιότητα ζωής των νέων ανδρών και γι’ αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντική η αντιμετώπισή της. Σε μελέτη του Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας σε συνεργασία με την Α’ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική βρέθηκε, ότι ασθενείς χωρίς καρδιολογικό ιστορικό και εμφανή καρδιολογικά προβλήματα, αλλά με στυτική δυσλειτουργία αγγειακού τύπου παρουσίαζαν σε ποσοστό 25% στεφανιαία νόσο χωρίς να το γνωρίζουν. Οι ασθενείς αυτοί διόρθωσαν πρώτα το καρδιολογικό τους πρόβλημα και στη συνέχεια έλαβαν θεραπεία και για τη διαταραχή της στύσης που παρουσίαζαν. H αντιμετώπιση σε περίπτωση στυτικής δυσλειτουργίας σε ασθενείς με καρδιολογικές παθήσεις περιλαμβάνει:
- Φάρμακα από το στόμα
- Ενδοπεϊκές ενέσεις
- Χρήση κρουστικών κυμάτων. Αποτελεί μια θεραπεία ασφαλή, με υψηλή αποτελεσματικότητα, χωρίς παρενέργειες και με αποτελέσματα μόνιμου θεραπευτικού χαρακτήρα.
- Τοποθέτηση ενδοπεϊκών προθέσεων η οποία γίνεται με χειρουργική επέμβαση και ο ασθενής πρέπει να παραμείνει μία μέρα στο νοσοκομείο.
ΒιβλιογραφΙα
- Ασκητής Θ, Ρόκκας Κ. (2011) Καρδιακές παθήσεις και στυτική δυσλειτουργία. Ινστιτούτο Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας. https://www. newsbeast.gr/ health /arthro/241371/ kardia kes-pathiseis-kai-stutiki-dusleitourgia
- Κωνσταντινίδης Κ. (2017) Ο φόβος των ανδρών: Στυτική δυσλειτουργία και στεφανιαία νόσος σε νέους ασθενείς. www.andrologia.gr, https://dreamfm.gr/o-fovos-ton-andron-stitiki-dislitourgia-ke-stefaniea-nosos-se-neous-asthenis/#.W8A5eXszbI
- Κωνσταντινίδης Κ. (2018) Στυτική δυσλειτουργία και στεφανιαία νόσος σε νέους ασθενείς. www.andrologia.grhttp://www.zougla.gr/sexuality/article/stitiki-dislitourgia-ke-stefaniea-nosos-se-neous-as8enis-1630787
- onmed.gr (2015) Στύση: Αυτοί είναι οι βασικοί παράγοντες που την επηρεάζουν. https:// www. onmed.gr/sexoualikothta/story/328525/stysi-aftoi-einai-oi-vasikoi-paragontes-pou-tin-epireazoun
- Azab SS, El Din Hosni, El Far TA, et al. The Predictive Value of Arteriogenic Erectile Dysfunction for Coronary Artery Disease in Men. The Journal of Sexual Medicine,11 May 2018, 15(6):880-7