Λουκιανός Ραλλίδης
Αναπληρωτής Καθηγητής Καρδιολογίας,
Β΄ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, Π.Γ.Ν. «Αττικόν»
Η εισαγωγή των στατινών πριν από περίπου 20 έτη αποτέλεσε μια πραγματική επανάσταση στο χώρο της φαρμακευτικής προληπτικής παρέμβασης. Τα κλινικά οφέλη της υπολιπιδαιμικής αγωγής εμφανίζονται σχετικά γρήγορα, π.χ. όταν οι στατίνες δίδονται σε ασθενείς με οξύ στεφανιαίο σύνδρομο τα οφέλη αρχίζουν να εμφανίζονται μετά από 3-4 εβδομάδες (1) ενώ όταν δίδονται σε ασθενείς με σταθερή στεφανιαία νόσο αρχίζουν να γίνονται εμφανή μετά από 6 -12 μήνες.
To 2004 δημοσιεύτηκε μια σημαντική μετα-ανάλυση (2).Η μετα-ανάλυση αυτή περιέλαβε 14 τυχαιοποιημένες μελέτες με στατίνες και έδειξε ότι ελάττωση της LDL-χολ κατά ~40 mg/dL για 5 έτη οδηγεί σε ελάττωση των καρδιαγγειακών συμβαμάτων κατά ~20%, δηλαδή έδειξε ότι το όφελος από τη λήψη στατινών είναι σε μεγάλο βαθμό προβλέψιμο μετά από 5ετή αγωγή.
Μια άλλη μετα-ανάλυση (3) που περιέλαβε μελέτες με διάφορα υπολιπιδαιμικά (κύρια στατίνες), έδειξε ότι το όφελος από την υπολιπιδαιμική αγωγή εξαρτάται από τη διάρκεια της παρέμβασης. Έτσι, υπολογίστηκε ότι ελαττώνοντας την LDL-χολ κατά ~40 mg/dL, η σχετική ελάττωση των καρδιαγγειακών συμβαμάτων το 1οέτος είναι ~10%, το 2ο έτος ~25%, 3οέως 5ο έτος 33% και ≥6 έτη μεγιστοποιείται και σταθεροποιείται στο ~35%.
Προς ενίσχυση αυτών των ευρημάτων ήρθε και η πρόσφατα δημοσιευθείσα μελέτη FOURIER (4) η οποία, σε αναλύσεις που έγιναν για συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα (landmark analyses), έδειξε ότι το κλινικό όφελος από την προσθήκη εβολοκουμάμπης (μονοκλωνικό αντίσωμα που αναστέλλει την PCSK9) σε ασθενείς με σταθερή καρδιαγγειακή νόσο εξαρτάται από τη διάρκεια της παρέμβασης. Ειδικότερα, έδειξε ότι στο πρώτο έτος η ελάττωση του σχετικού κινδύνου για εμφάνιση καρδιαγγειακού θανάτου, εμφράγματος μυοκαρδίου ή αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου ήταν 16%, ενώ μετά το πρώτο έτος και μέχρι την ολοκλήρωση της μελέτης (διάμεση περίοδος παρέμβασης 2,2 έτη) η ελάττωση των συμβαμάτων ήταν της τάξης 25%.
Καθίσταται λοιπόν σαφές ότι ενώ τα κλινικά οφέλη μιας υπολιπιδαιμικής παρέμβασης εμφανίζονται σχετικά γρήγορα, η μεγιστοποίηση του οφέλους απαιτεί μακροχρόνια αγωγή. Κατά συνέπεια όταν δίνονται τα φάρμακα που ελαττώνουν την LDL-χολ, θα πρέπει να αντιληφθεί ο ασθενής ότι πρόκειται για μια δια βίου αγωγή.
Βιβλιογραφικές Αναφορές:
- Cannon CP. N Engl J Med 2004;350:1495-504
- Baigent C, CTTCollaborators. Lancet 2005;366:1267-78
- Law MR. BMJ 2003;326:1423
- Sabatine MS. N Engl J Med 2017;376:1713-22