Μηνιαία Ενημέρωση Οκτωβρίου 2019

Επιμέλεια:

Χ. Μιχαλακέας, Καρδιολόγος,
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Επιστημονικός Συνεργάτης Β’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής,
Π.Γ.Ν.«Αττικόν»

Λ. Ραλλίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Καρδιολογίας,
Β΄ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική,
Π.Γ.Ν. «Αττικόν»

Ι. Λεκάκης, Ομότιμος Καθηγητής Καρδιολογίας ΕΚΠΑ,
Διευθυντής Καρδιολογικού Τομέα,
Κεντρική Κλινική Αθηνών

 

Μακροπρόθεσμη ασφάλεια της χορήγησης evolocumab

Η μελέτη OSLER-1 (Open Label Study of Long Term Evaluation Against LDL-C Trial) αξιολόγησε τη μακροπρόθεσμη επίδραση της ανοιχτής χορήγησης evolocumab σε ασθενείς με υπερχοληστερολαιμία. Στη μελέτη συμμετείχαν 1.255 ασθενείς που τυχαιοποιήθηκαν στην καθιερωμένη θεραπεία της υπερλιπιδαιμίας ή σε χορήγηση evolocumab 420 mg κάθε μήνα για ένα έτος. Εν συνεχεία οι συμμετέχοντες μπορούσαν να επιλέξουν την ανοιχτή χορήγηση του φαρμάκου για τα επόμενα 4 έτη (n=1.151). Τα επίπεδα της LDL-χολ ελαττώθηκαν κατά μέσο όρο από 140 σε 61 mg/dl στους συμμετέχοντες που έλαβαν την αγωγή για πέντε χρόνια. Σε συνολική διάρκεια παρακολούθησης 5 ετών σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες από την αγωγή εμφανίσθηκαν σε ποσοστό 6,9-7,9% στους ασθενείς που έλαβαν evolocumab έναντι 6,8% στους ασθενείς υπό τη συνηθισμένη θεραπεία. Σε δύο ασθενείς σε κάθε ομάδα καταγράφηκε η παροδική εμφάνιση δεσμευτικών αντισωμάτων κατά του φαρμάκου χωρίς να εμφανιστούν εξουδετεροποιητικά αντισώματα. Διακοπή του evolocumab λόγω εμφάνισης ανεπιθύμητων ενεργειών καταγράφηκε σε ποσοστό 5,7% των ασθενών. Συμπερασματικά, από τη μελέτη OSLER-1 διαπιστώνεται σταθερή αποτελεσματικότητα και εξαιρετική ανοχή και ασφάλεια του evolocumab σε παρακολούθηση πενταετίας, χωρίς την εμφάνιση εξουδετεροποιητικών αντισωμάτων κατά του φαρμάκου.

(Koren MJ, Sabatine MS, Giugliano RP, et al. J Am Coll Cardiol. 2019;74:2132-2146)

 

Καρδιαγγειακό όφελος από την προσθήκη φαινοφιμπράτης σε στατίνη σε πάσχοντες από μεταβολικό σύνδρομο

Η παρούσα πληθυσμιακή μελέτη έλαβε χώρα στην Κορέα και είχε ως στόχο τη διερεύνηση της κλινικής αξίας της προσθήκης φαινοφιμπράτης σε στατίνη σε πάσχοντες από μεταβολικό σύνδρομο. Αξιολογήθηκαν δεδομένα από 2.156 ασθενείς υπό συνδυαστική θεραπεία στατίνης με φαινοφιμπράτη σε σύγκριση με 8.549 ασθενείς με μονοθεραπεία με στατίνη. Πρωταρχικό τελικό σημείο της μελέτης ήταν το σύμπλοκο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου, ισχαιμικού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου και καρδιαγγειακού θανάτου. Το συνδυασμένο τελικό σημείο καταγράφηκε σε 17,7/1.000 ανθρωπο-έτη στην ομάδα της φαινοφιμπράτης με στατίνη έναντι 22/1.000 ανθρωπο-έτη στην ομάδα της μονοθεραπείας με στατίνη (αναλογία κινδύνου 0,74, διάστημα εμπιστοσύνης 0,44 έως 0,93, p=0,01). Δε βρέθηκε διαφορά ανάμεσα στα υπόλοιπα χαρακτηριστικά των ασθενών των δύο ομάδων και τα ευρήματα της μελέτης. Οι συγγραφείς καταλήγουν ότι σε ασθενείς με μεταβολικό σύνδρομο η προσθήκη της φαινοφιμπράτης σε θεραπεία με στατίνη επιφέρει ελάττωση του κινδύνου εμφάνισης μειζόνων καρδιαγγειακών επεισοδίων κατά 26% συγκριτικά με μονοθεραπεία με στατίνη.

(Kim NH, Han KH, Choi J, et al. BMJ. 2019;366:l5125)

 

Κλινική αξία του μηδενικού score ασβεστίου σε πάσχοντες από υπερλιπιδιαμία

Ασθενείς με υπερλιπιδαιμία και επίπεδα LDL-χολ ≥190 mg/dL θεωρούνται υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου. Στο πλαίσιο της μελέτης Multi-Ethnic Study of Atherosclerosis αναγνωρίσθηκαν 246 υγιή άτομα με LDL-χολ ≥190 mg/dL και παρακολουθήθηκαν για 13,2 έτη με στόχο να συσχετισθεί το σκορ ασβεστίου (coronary artery calcium, CAC) και άλλα χαρακτηριστικά των συμμετεχόντων με την εμφάνιση καρδιαγγειακών επεισοδίων. Η ηλικία < 65 ετών, το θήλυ φύλο και η απουσία σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ) φάνηκε να σχετίζεται με μηδενικό σκορ ασβεστίου (CAC = 0) και αντιστοίχως με χαμηλό κίνδυνο για μελλοντική εμφάνιση καρδιαγγειακών επεισοδίων (10ετής κίνδυνος: 3,7%). Συγκριτικά με συμμετέχοντες με CAC > 0 (10ετής κίνδυνος: 26,4%), οι ασθενείς με μηδενικό σκορ ασβεστίου είχαν κατά 75% χαμηλότερο κίνδυνο.  Οι ερευνητές συμπεραίνουν ότι ασθενείς με υπερλιπιδαιμία και μηδενικό σκορ ασβεστίου βρίσκονται σε χαμηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο και προτείνουν τη χρήση του score ασβεστίου στη διαστρωμάτωση του κινδύνου, ιδιαίτερα σε νέες γυναίκες με LDL-χολ ≥190 mg/dL χωρίς παρουσία ΣΔ.

(Sandesara PB, Mehta A, O’Neal WT, et al. Atherosclerosis.2019. pii: S0021-9150(19)31501-1. doi: 10.1016/j.atherosclerosis.2019.09.014. [Epub ahead of print])

Στατίνες και πρόληψη ισχαιμικού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου

Η παρούσα μετα-ανάλυση είχε ως στόχο την αξιολόγηση της υπολιπιδαιμικής θεραπείας με στατίνες στην εμφάνιση ισχαιμικού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου (ΑΕΕ). Συμπεριελήφθησαν τυχαιοποιημένες μελέτες πρωτογενούς ή δευτερογενούς πρόληψης ισχαιμικού ΑΕΕ με τουλάχιστον 500 και 1000 συμμετέχοντες αντιστοίχως. Αναγνωρίσθηκαν τέσσερις μελέτες πρωτογενούς πρόληψης και τέσσερις μελέτες δευτερογενούς πρόληψης. Η χορήγηση στατινών συνδέθηκε με ελάττωση του κινδύνου για εμφάνιση ισχαιμικού ΑΕΕ κατά 30% στις μελέτες πρωτογενούς πρόληψης και κατά 20% στις μελέτες δευτερογενούς πρόληψης. Βρέθηκε γραμμική συσχέτιση ανάμεσα στα επίπεδα της LDL-χολ που επετεύχθησαν με την υπολιπιδαιμική αγωγή και το κλινικό όφελος στις μελέτες δευτερογενούς πρόληψης, ενώ στην πρωτογενή πρόληψη το όφελος αφορούσε κυρίως ασθενείς υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου.  Συμπερασματικά, η χορήγηση στατινών δρα ευεργετικά για την πρόληψη ισχαιμικού ΑΕΕ σε ασθενείς με ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου και σε υψηλού κινδύνου άτομα σε πλαίσιο πρωτογενούς πρόληψης.

(Milionis H, Ntaios G, Korompoki E, et al. Int J Stroke. 2019:1747493019873594. doi: 10.1177/1747493019873594. [Epub ahead of print])

Στατίνες και εμφάνιση άνοιας

Πρόκειται για μετα-ανάλυση μελετών παρατήρησης σχετικές με τη χορήγηση στατινών και τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας. Συμπεριλήφθησαν δεδομένα από 30 μελέτες από το 2000 έως το 2018 με συνολικό αριθμό 9.162.509 συμμετεχόντων. Στο σύνολο του υπό μελέτη πληθυσμού συμμετείχαν 84.101 πάσχοντες από άνοια. Βρέθηκε ότι η χορήγηση στατινών σχετιζόταν με ελάττωση του κινδύνου εμφάνισης άνοιας κατά 17%, ελάττωση του κινδύνου εμφάνισης νόσου Alzheimer κατά 31% και ελάττωση του κινδύνου εμφάνισης αγγειακής άνοιας κατά 7%. Οι ερευνητές διαπιστώνουν ότι η χορήγηση στατινών σχετίζεται με ελάττωση της πιθανότητας εμφάνισης άνοιας, εντούτοις, έως ότου τεκμηριωθεί αυτή η συσχέτιση, προτείνουν την ενδεδειγμένη χορήγηση των φαρμάκων αυτών για καρδιαγγειακή πρόληψη μόνο.

(Poly TN, Islam MM, Walther BA, et al. Neuroepidemiology. 2019:1-13)