Επιμέλεια:

Χ. Μιχαλακέας, Καρδιολόγος,
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών,
Επιστημονικός Συνεργάτης Β’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής,
Π.Γ.Ν.«Αττικόν»

Λ. Ραλλίδης, Καθηγητής Καρδιολογίας,
Β΄ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική,
Π.Γ.Ν. «Αττικόν»

Η μελέτη HOPE-3 (Heart Outcomes Evaluation Prevention) έδειξε ότι άτομα ενδιαμέσου καρδιαγγειακού κινδύνου που τυχαιοποιήθηκαν σε 10 mg ροσουβαστατίνης εμφάνισαν κλινικό όφελος στη μείωση των καρδιαγγειακών επεισοδίων μετά από 5,6 έτη θεραπείας, ενώ αντίστοιχα η χορήγηση αντιυπερτασικής αγωγής επέφερε κλινικό όφελος μόνο σε συμμετέχοντες με αυξημένη συστολική αρτηριακή πίεση (ΑΠ). Στην παρούσα μελέτη συμμετείχαν οικειοθελώς 9.326 άτομα από την αρχική μελέτη (ποσοστό 78% του συνόλου) που συμφώνησαν σε επέκταση της παρακολούθησης για άλλα 3,1 έτη κατά μέσο όρο (συνολικά 8,7 έτη παρακολούθησης). Βρέθηκε ότι οι συμμετέχοντες που είχαν αρχικά τυχαιοποιηθεί σε ροσουβαστατίνη εμφάνιζαν επιπλέον ελάττωση κατά 20% στην εμφάνιση εμφράγματος μυοκαρδίου, αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου ή καρδιαγγειακού θανάτου. Στη συνολική διάρκεια παρακολούθησης των συμμετεχόντων καταγράφηκε ελάττωση της εμφάνισης καρδιαγγειακών επεισοδίων κατά 21% με ροσουβαστατίνη έναντι εικονικού φαρμάκου. Δεν καταγράφηκε όφελος της ελάττωσης της ΑΠ, αν και στην ολική διάρκεια παρακολούθησης συμμετέχοντες που τυχαιοποιήθηκαν σε ροσουβαστατίνη και αντιυπερτασική αγωγή είχαν συνολικό όφελος μείωσης των καρδιαγγειακών επεισοδίων κατά 24% έναντι εικονικού φαρμάκου. Οι ερευνητές καταλήγουν ότι το καρδιαγγειακό όφελος της ροσουβαστατίνης και της ελάττωσης της ΑΠ (σε πάσχοντες από υπέρταση) εμμένει για τουλάχιστον 3 έτη μετά από την παύση της λήψης της αγωγής.

(Bosch J, Lonn EM, Jung H, et al. Eur Heart J. 2021;ehab225. doi: 10.1093/eurheartj/ehab225. Online ahead of print)

Στην παρούσα μελέτη αναλύθηκαν δεδομένα από 18.846 άτομα ηλικίας ≥ 65 ετών με ελεύθερο ιστορικό για καρδιαγγειακή νόσο, σημαντική σωματική αναπηρία ή άνοια, που συμμετείχαν στη μελέτη ASPREE. Σε παρακολούθηση 4,7 ετών κατά μέσο όρο καταγράφηκαν περιστατικά εμφάνισης άνοιας καθώς και περιστατικά ήπιας διαταραχής των γνωσιακών λειτουργιών και διάφορες υποκατηγορίες αυτών των διαταραχών. Αξιολογήθηκε η λήψη ή μη-λήψη στατινών καθώς και η διαφορετική επίδραση λιπόφιλων ή υδρόφιλων στατινών. Δε βρέθηκε στατιστικά σημαντική σχέση ανάμεσα στη λήψη στατίνης και την εμφάνιση άνοιας ή άλλου τύπου διαταραχών της γνωσιακής λειτουργίας. Επιπλέον, δεν καταγράφηκε διαφορά ανάμεσα στις λιπόφιλες ή τις υδρόφιλες στατίνες και την εμφάνιση γνωσιακής διαταραχής. Οι συγγραφείς συμπεραίνουν ότι η χορήγηση στατινών σε ηλικιωμένα άτομα δε σχετίζεται με την εμφάνιση άνοιας ή ήπιας διαταραχής των γνωσιακών λειτουργιών.

(Zhou Z, Ryan J, Ernst ME, et al.    J Am Coll Cardiol.   2021;77:3145-3156)

Πρόκειται για μετα-ανάλυση τυχαιοποιημένων κλινικών μελετών με αναστολείς της PCSK9 με στόχο την αξιολόγηση της υπολιπιδαιμικής και κλινικής τους αποτελεσματικότητας. Αναλύθηκαν δεδομένα από συνολικά 89.115 συμμετέχοντες σε 28 μελέτες. Τα μονοκλωνικά αντισώματα κατά της PCSK9 μείωσαν σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης μειζόνων καρδιαγγειακών επεισοδίων συγκριτικά με το εικονικό φάρμακο, με ελάττωση της τάξης του 25% για εμφάνιση αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου και 19% για εμφάνιση εμφράγματος μυοκαρδίου. Όμως, συγκριτικά με τη χορήγηση εζετιμίμπης δεν φάνηκε στατιστικά σημαντική διαφορά στην πρόληψη των καρδιαγγειακών επεισοδίων. Όσον αφορά την υπολιπιδαιμική δράση, οι αναστολείς της PCSK9 ήταν περισσότερο δραστικοί από την εζετιμίμπη και το εικονικό φάρμακο στην ελάττωση των επιπέδων της LDL-χολ σε 12 και 24 εβδομάδες θεραπείας.  Οι συγγραφείς καταλήγουν ότι η χορήγηση αναστολέων της PCSK9 σε ασθενείς υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου είναι αποτελεσματική στην ελάττωση του κινδύνου συγκριτικά με εικονικό φάρμακο, αλλά δεν εμφανίζουν ανωτερότητα σε σύγκριση με τη χορήγηση εζετιμίμπης.

(Ma W, Guo X, Ma Y, et al. Atherosclerosis.  2021;326:25-34)

Ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης κακοήθειας. Στη μελέτη αυτή αναλύθηκαν δεδομένα από καταγραφή 87.102 πασχόντων από καρδιακή ανεπάρκεια, μέσης ηλικίας 76 ετών, εκ των οποίων 50.926 ελάμβαναν υπολιπιδαιμική αγωγή με στατίνη. Σε διάμεση διάρκεια παρακολούθησης περίπου 4 ετών, ποσοστό 11,7% των συμμετεχόντων διαγνώσθηκε με κάποια μορφή κακοήθειας. Συνολικά, η λήψη στατίνης σχετίστηκε με ελάττωση της εμφάνισης κακοήθειας κατά 16%. Αυτή η αντίστροφη σχέση ήταν εξαρτώμενη από το χρονικό διάστημα λήψης της αγωγής, με ποσοστό ελάττωσης του κινδύνου έως 22% σε άτομα που ελάμβαναν στατίνη για χρονικό διάστημα ≥ 6 έτη. Η θνητότητα από κακοήθεια ήταν 3,8% στους συμμετέχοντες που ελάμβαναν στατίνη έναντι 5,2% σε αυτούς χωρίς αγωγή. Συμπερασματικά, φαίνεται ότι η χορήγηση στατίνης σε πάσχοντες από καρδιακή ανεπάρκεια οδηγεί σε ελάττωση της εμφάνισης κακοήθειας και σε μείωση της θνητότητας από κακοήθεια, και ότι η προστασία που προσφέρεται είναι ανάλογη της διάρκειας της θεραπείας.
(Ren QW, Yu SY, Teng THK, et al. Eur Heart J. 2021;ehab325. doi: 10.1093/eurheartj/ehab325. Online ahead of print.)

Πρόκειται για προοπτική μελέτη παρατήρησης με στόχο την ενδεχόμενη συσχέτιση των επιπέδων τριγλυκεριδίων με υποκλινική αθηροσκλήρωση και αγγειακή φλεγμονή. Στην ανάλυση συμμετείχαν 3.754 άτομα χαμηλού έως ενδιαμέσου καρδιαγγειακού κινδύνου από τη μελέτη PESA (Progression of Early Subclinical Atherosclerosis) που υποβλήθηκαν σε υπερηχογράφημα περιφερικών αρτηριών για εντοπισμό αθηρωματικών πλακών (παρούσες σε ποσοστό 58% των συμμετεχόντων), σε αξονική τομογραφία για εντοπισμό ασβέστωσης των στεφανιαίων (σε ποσοστό 16,8% των συμμετεχόντων) και σε PET για ανάδειξη πιθανής αγγειακής φλεγμονής (στο 46,7% των συμμετεχόντων). Μετά από πολυπαραγοντική ανάλυση επίπεδα τριγλυκεριδίων ≥150 mg/dL φάνηκε να σχετίζονται με υποκλινική αθηρωμάτωση των περιφερικών αρτηριών ανεξάρτητα από τα επίπεδα της LDL-χολ και με εμφάνιση αγγειακής φλεγμονής. Δεν βρέθηκε συσχέτιση των επιπέδων τριγλυκεριδίων με το σκορ ασβεστίου. Εν κατακλείδι, σε ασθενείς χαμηλού και ενδιαμέσου καρδιαγγειακού κινδύνου η υπερτριγλυκεριδαιμία φαίνεται να σχετίζεται με υποκλινική αθηροσκλήρωση και αγγειακή φλεγμονή ανεξάρτητα από τα επίπεδα της LDL-χολ.

(Raposeiras-Roubin S, Rosselló X, Oliva B, et al.J Am Coll Cardiol. 2021;77:3031-3041)