Μηνιαία Ενημέρωση Ιούνιος 2022

Επιμέλεια:

Χ. Μιχαλακέας, Καρδιολόγος,
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών,
Επιστημονικός Συνεργάτης Β’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής,
Π.Γ.Ν.«Αττικόν»

Λ. Ραλλίδης, Καθηγητής Καρδιολογίας,
Β΄ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική,
Π.Γ.Ν. «Αττικόν»

 

Επίδραση της εβολόκουμάμπης στα χαρακτηριστικά της αθηρωματικής πλάκας των στεφανιαίων αρτηριών σε ασθενείς με έμφραγμα μυοκαρδίου

Στόχος της παρούσας μελέτης ήταν η αξιολόγηση των χαρακτηριστικών της αθηρωματικής πλάκας των στεφανιαίων αρτηριών με τη χρήση οπτικής συνεκτικής τομογραφίας (optical coherence tomography, OCT) και με ενδαγειακό υπέρηχο και η επίδραση της χορήγησης εβολοκουμάμπης. Συμμετείχαν ασθενείς με ιστορικό εμφράγματος μυοκαρδίου (ΕΜ) που τυχαιοποιήθηκαν σε προσθήκη εβολοκουμάμπης ή εικονικό φάρμακο και αξιολογήθηκε το πάχος της ινώδους κάψας και το μέγεθος του λιπώδους τόξου της πλάκας. Οι συμμετέχοντες που έλαβαν εβολοκουμάμπη είχαν μέση LDL-χολ 28,1 mg/dL μετά από 52 εβδομάδες θεραπείας έναντι 87,2 mg/dL στους ασθενείς υπό στατίνη και εικονικό φάρμακο. Από 135 ασθενείς με αξιολογίσιμες εικόνες για ανάλυση διαπιστώθηκε μεγαλύτερη αύξηση του πάχους της ινώδους κάψας και μειωμένο μέγεθος λιπώδους τόξου και διήθηση από μακροφάγα κύτταρα.  Οι ερευνητές καταλήγουν ότι η προσθήκη εβολοκουμάμπης στη θεραπεία με στατίνη σε ασθενείς που έχουν υποστεί ΕΜ χωρίς ανάσπαση του ST οδηγεί σε σταθεροποίηση και υποστροφή των αθηρωματικών πλακών στις στεφανιαίες αρτηρίες

(Nicholls SJ, Kataoka Y, Nissen SE, et al. JACC Cardiovasc Imaging.2022:S1936-878X(22)00143-7)

 

Προγνωστική αξία των επιπέδων της HDL-χολ σε ασθενείς υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου

Σε παλαιότερες μελέτες τα αυξημένα επίπεδα της HDL-χολ σχετίζονται με ελάττωση της καρδιαγγειακής νοσηρότητας, εντούτοις, νεώτερα δεδομένα αμφισβητούν αυτή τη σχέση στα πολύ αυξημένα επίπεδα. Σε αυτή την πολυκεντρική προοπτική μελέτη αξιολογήθηκαν δεδομένα από 14.478 ασθενείς με στεφανιαία νόσο (ΣΝ) από τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο με στόχο να τεκμηριωθεί αυτή η συσχέτιση. Μετά από παρακολούθηση 7 έως 9 ετών βρέθηκε ότι τόσο τα χαμηλά όσο και τα υψηλά επίπεδα της HDL-χολ σχετίζονταν με αύξηση της καρδιαγγειακής και της συνολικής θνησιμότητας. Άτομα με ΣΝ και επίπεδα HDL-χολ > 80 mg/dL εμφάνιζαν αύξηση του κινδύνου θανάτου κατά 96% και του καρδιαγγειακού θανάτου κατά 71% συγκριτικά με άτομα με επίπεδα HDL-χολ 40-60 mg/dL, ανεξάρτητα από το γενετικό σκορ κινδύνου, ιδιαίτερα σε άνδρες ασθενείς. Συμπερασματικά, πολύ υψηλά επίπεδα HDL-χολ σε πάσχοντες από ΣΝ σχετίζονται παράδοξα με αυξημένη θνητότητα ανεξάρτητα από το είδος του γενετικού πολυμορφισμού που σχετίζεται με το φαινότυπο

 

(Liu C, Dhindsa D, Almuwaqqat Z, et al. JAMA Cardiol. 2022:e220912)

 

Επίδραση της μετφορμίνης και των υγιεινοδιαιτητικών παρεμβάσεων στον καρδιαγγειακό κίνδυνο

Η χορήγηση μετφορμίνης και η υιοθέτηση υγιεινοδιαιτητικών μέτρων προλαμβάνουν την εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ), δεν είναι όμως γνωστό αν επηρεάζουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο. Στη μελέτη DPP (Diabetes Prevention Program) και στην επέκτασή της DPPOS (Diabetes Prevention Program Outcomes Study) συμμετείχαν 3.234 ασθενείς με παθολογική ανοχή στη γλυκόζη που τυχαιοποιήθηκαν σε μετφορμίνη, υγιεινοδιαιτητικές παρεμβάσεις ή εικονική παρέμβαση. Το πρωταρχικό τελικό σημείο εμφράγματος μυοκαρδίου, εγκεφαλικού επεισοδίου ή καρδιαγγειακού θανάτου δεν έδειξε στατιστικά σημαντική διαφορά ανάμεσα στις ομάδες των συμμετεχόντων της μελέτης, ούτε στην αρχική μελέτη ούτε στην επέκτασή της, σε συνολική διάρκεια παρακολούθησης 21 ετών. Συμπερασματικά, η χορήγηση μετφορμίνης και οι υγιεινοδιαιτητικές παρεμβάσεις μειώνουν την πιθανότητα εμφάνισης ΣΔ σε προδιαβητικά άτομα, αλλά δεν έχουν ευνοϊκή επίδραση στην καρδιαγγειακή νοσηρότητα και θνητότητα.

 

(Goldberg RB, Orchard TJ, Crandall JP, et al. Circulation.  . 2022;145:1632-1641)

Διατροφική πρόσληψη χοληστερόλης, κατανάλωση αυγών, χοληστερόλη ορού και θνητότητα

Πρόκειται για προοπτική ανάλυση δεδομένων από τη μελέτη ATBC (Alpha-Tocopherol, Beta-Carotene Cancer Prevention) με στόχο τη συσχέτιση της συνολικής και της καρδιαγγειακής θνητότητας με τη διατροφική πρόσληψη χοληστερόλης, την ενδογενή χοληστερόλη ορού και την κατανάλωση αυγών. Σε σύνολο 482.316 ανθρωπο-ετών καταγράφηκαν 22.035 θάνατοι εκ των οποίων 9.110 από καρδιαγγειακά αίτια. Βρέθηκε ότι κάθε αύξηση της διατροφικής λήψης χοληστερόλης κατά 300 γρ. σχετιζόταν με αύξηση της συνολικής και της καρδιαγγειακής θνητότητας κατά 10% και 13% αντίστοιχα. Η αύξηση της κατανάλωσης αυγών κατά 50 γρ. ημερησίως συνδέθηκε με αντίστοιχη αύξηση κατά 6% και 9%. Το εύρημα ήταν στατιστικά σημαντικό για πληθυσμούς των ΗΠΑ και οριακά της Ευρώπης, αλλά όχι σε ασιατικό πληθυσμό. Η αύξηση της ενδογενούς ολικής χοληστερόλης ορού σχετίστηκε σταθερά με αύξηση της καρδιαγγειακής θνητότητας.
Οι συγγραφείς καταλήγουν ότι η αυξημένη διατροφική πρόσληψη χοληστερόλης και αυγών σχετίζεται με τη συνολική και καρδιαγγειακή θνητότητα και προτείνουν τον περιορισμό της κατανάλωσης λιπαρών τροφών στο πλαίσιο πρωτογενούς καρδιαγγειακής πρόληψης.(Zhao B, Gan L, Graubard BI, et al. Circulation. 2022;145:1506-1520)

Έμφραγμα μυοκαρδίου σε νεαρή ηλικία

Η εμφάνιση εμφράγματος μυοκαρδίου (ΕΜ) σε νεαρά άτομα καταγράφεται όλο και συχνότερα τα τελευταία χρόνια. Στην παρούσα πρόσφατη ανασκόπηση αξιολογήθηκαν τα αίτια, τα αγγειογραφικά χαρακτηριστικά και η αντιμετώπιση ασθενών που εκδήλωσαν ΕΜ σε νεαρή ηλικία. Βρέθηκε ότι η εκτεταμένη στεφανιαία νόσος (ΣΝ) και η συμμετοχή του στελέχους της αριστερής στεφανιαίας αρτηρίας είναι λιγότερο συχνές σε νεαρούς πάσχοντες, χωρίς αυτό να συνδέεται με καλοήθη πρόγνωση. Νεαροί εμφραγματίες με αποφρακτική ΣΝ εμφανίζουν παρόμοιους παράγοντες κινδύνου με μεγαλύτερης ηλικίας άτομα, αλλά η παρουσία καπνίσματος, διαταραχών των λιπιδίων και κληρονομικού ιστορικού πρώιμης ΣΝ είναι περισσότερο συχνοί παράγοντες κινδύνου σε αντίθεση με τον επιπολασμό του σακχαρώδη διαβήτη και της αρτηριακής υπέρτασης. Η διακοπή του καπνίσματος αποτελεί με διαφορά το σημαντικότερο μέτρο δευτερογενούς πρόληψης στον πληθυσμό αυτό. Ποσοστό 10-20% των πασχόντων δεν εμφανίζουν αποφρακτική ΣΝ, ενώ ο μηχανισμός του αυτόματου διαχωρισμού στεφανιαίας αρτηρίας είναι σχετικά συχνός στις γυναίκες, ιδιαίτερα στην περίοδο μετά τον τοκετό. Οι συγγραφείς διαπιστώνουν ότι τα αίτια, οι παράγοντες κινδύνου και η αντιμετώπιση των ασθενών που εκδηλώνουν ΕΜ σε νεαρή ηλικία διαφοροποιούνται συγκριτικά με ασθενείς χωρίς πρώιμη εμφάνιση ΣΝ.

(Rallidis LS, Xenogiannis I, Brilakis ES, et al. J Am Coll Cardiol. 2022;79:2431-2449)