Μηνιαία Ενημέρωση Ιανουαρίου 2020

Επιμέλεια:

Χ. Μιχαλακέας, Καρδιολόγος,
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών,
Επιστημονικός Συνεργάτης Β’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής,
Π.Γ.Ν.«Αττικόν»

Λ. Ραλλίδης, Καθηγητής Καρδιολογίας,
Β΄ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική,
Π.Γ.Ν. «Αττικόν»

Ι. Λεκάκης, Ομότιμος Καθηγητής Καρδιολογίας ΕΚΠΑ,
Διευθυντής Καρδιολογικού Τομέα,
Κεντρική Κλινική Αθηνών

 

Επίδραση της αλιροκουμάμπης στα επίπεδα της λιποπρωτεΐνης (α) και καρδιαγγειακός κίνδυνος μετά από στεφανιαίο επεισόδιο

Σε αυτήν της προκαθορισμένη ανάλυση της μελέτης ODYSSEY OUTCOMES αξιολογήθηκε η επίδραση της υπολιπιδαιμικής θεραπείας με αλιροκουμάμπη στη συγκέντρωση της λιποπρωτεΐνης (α) [Lp(a)] και η συσχέτιση με την εμφάνιση καρδιαγγειακών επεισοδίων. Στην αρχική μελέτη συμμετείχαν 18.924 ασθενείς με οξύ στεφανιαίο σύνδρομο (ΟΣΣ) 1 έως 12 μήνες πριν την τυχαιοποίηση, που είχαν αυξημένη LDL-χολ παρά τη μέγιστη θεραπεία με στατίνη και έλαβαν αλιροκουμάμπη ή εικονικό φάρμακο. Τα αρχικά επίπεδα της Lp(a) (διάμεση τιμή 21,2 mg/dL) και της διορθωμένης για περιεχόμενο Lp(a) LDL-χολ είχαν προβλεπτική αξία για μελλοντική εμφάνιση μειζόνων καρδιαγγειακών επεισοδίων. Κατά την παρακολούθηση 2,8 ετών η χορήγηση αλιροκουμάμπης ελάττωσε την Lp(a) κατά 5 mg/dL και την διορθωμένη LDL-χολ κατά 51,1 mg/dL, με αντίστοιχη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου κατά 15% συγκριτικά με την ομάδα του εικονικού φαρμάκου. Η ελάττωση της Lp(a) φάνηκε ότι συνδέεται ανεξάρτητα με μείωση της εμφάνισης καρδιαγγειακών επεισοδίων [αναλογία κινδύνου 0,994 για κάθε ελάττωση της Lp(a) κατά 1 mg/dL].Οι ερευνητές συμπεραίνουν ότι τα επίπεδα της Lp(a) και η ελάττωση τους με χορήγηση αλιροκουμάμπης έχουν προβλεπτική αξία για εμφάνιση καρδιαγγειακών επεισοδίων σε ασθενείς που έχουν υποστεί ΟΣΣ και προτείνουν τη στοχοποίηση της Lp(a) ως ανεξάρτητο παράγοντα καρδιαγγειακού κινδύνου στους ασθενείς αυτούς.

(Bittner VA, Szarek M, Aylward PE, et al.J Am Coll Cardiol. 22020;75(2):133-144)

 

Ποσοστά χορήγησης εζετιμίμπης σε ασθενείς με οξύ στεφανιαίο σύνδρομο μετά τη δημοσίευση της μελέτης IMPROVE-IT

Πρόκειται για προοπτική ελβετική μελέτη 6.266 ασθενών με οξύ στεφανιαίο σύνδρομο (ΟΣΣ) μεταξύ 2009 και 2017, με στόχο να διερευνήσει τη διείσδυση των δεδομένων που πρέκυψαν από τη δημοσίευση της μελέτης IMPROVE-IT στην υπολιπιδαιμική θεραπεία. Πρωταρχικό τελικό σημείο ήταν η χορήγηση εζετιμίμπης ή συνδυασμού εζετιμίμπης και υψηλής ισχύος στατίνης στο εξιτήριο και ένα έτος μετά από το ΟΣΣ, ενώ δευτερογενές τελικό σημείο που αξιολογήθηκε σε υπο-ομάδα 2.984 συμμετεχόντων, ήταν η επίτευξη του στόχου για την LDL-χολ. Φάνηκε ότι μετά τη δημοσίευση της IMPROVE-IT η χορήγηση εζετιμίμπης αυξήθηκε από 1,8% σε 3,8% των ασθενών με ΟΣΣ κατά την έξοδο από το νοσοκομείο και από 5% στο 13,8% ένα χρόνο μετά τη νοσηλεία. Συνδυαστική θεραπεία με ισχυρή στατίνη και εζετιμίμπη αυξήθηκε από 0,9% σε 2,1% και από 2,1% στο 7,8% στο εξιτήριο και ένα έτος μετά από το επεισόδιο αντιστοίχως. Η επίτευξη του στόχου για την LDL-χολ σε αυτή την πολύ υψηλού κινδύνου ομάδα ασθενών αυξήθηκε κατά 37% μετά τη δημοσίευση της μελέτης. Συμπερασματικά, η δημοσίευση της μελέτης IMPROVE-IT οδήγησε σε τριπλασιασμό της χορήγησης εζετιμίμπης σε ασθενείς που έχουν υποστεί ΟΣΣ με αποτέλεσμα βελτίωση στην επίτευξη του στόχου για την LDL-χολ.

(Gencer B, Carballo D, Nanchen D, et al. Int J Cardiol. 2019. pii: S0167-5273(19)34792-8)

 

Σκορ ασβεστίου και θνητότητα σε καπνιστές

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα (ΚΑΝ) και ο καρκίνος αποτελούν τα συχνότερα αίτια θανάτου στους καπνιστές. Στην παρούσα μελέτη αξιολογήθηκε η συσχέτιση του σκορ ασβεστίου, όπως αυτό εκτιμάται με αξονική στεφανιογραφία, με τη θνητότητα σε 5.147 καπνιστές. Ο αριθμός των ασβεστωμένων στεφανιαίων αρτηριών χρησιμοποιήθηκε ως ποιοτικός δείκτης διάχυτης αθηρωμάτωσης. Μετά από παρακολούθηση 11,9 ετών καταγράφηκαν 102 θάνατοι από ΚΑΝ, 54 θάνατοι από στεφανιαία νόσο (ΣΝ) και 123 θάνατοι από καρκίνο. Διπλασιασμός του σκορ ασβεστίου φάνηκε να σχετίζεται με αύξηση της συνολικής θνητότητας κατά 10%, της καρδιαγγειακής θνητότητας κατά 15%, της θνητότητας από ΣΝ κατά 26% και της θνητότητας από καρκίνο κατά 6%. Σκορ ασβεστίου ≥ 400 σχετιζόταν με πολλαπλάσιο κίνδυνο θανάτου συγκριτικά με σκορ = 0. Εικόνα διάχυτη αθηρωμάτωσης στην αξονική στεφανιογραφία αύξανε σημαντικά τη συνολική και την καρδιαγγειακή θνητότητα. Οι συγγραφείς καταλήγουν ότι ποιοτικοί και ποσοτικοί δείκτες ασβέστωσης των στεφανιαίων αρτηριών σχετίζονται θετικά με τη θνητότητα από ΚΑΝ και καρκίνο σε καπνιστές .

(Mirbolouk M, Kianoush S, Dardari Z, et al. Atherosclerosis.2019;294:33-40)

Προεγχειρητική χορήγηση στατίνης σε μη-καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις.

Σε αυτή την αναδρομική μελέτη κοορτής αξιολογήθηκε η επίδραση της προεγχειρητικής χορήγησης στατινών στη θνητότητα μετά από εκλεκτική μη-καρδιοχειρουργική επέμβαση. Αναλύθηκαν δεδομένα από 33.154 ασθενείς εκ των οποίων οι μισοί ελάμβαναν υπολιπιδαιμική θεραπεία με στατίνη. Πρωταρχικό τελικό σημείο ήταν η θνητότητα 90 ημέρες μετά την επέμβαση. Βρέθηκε ότι η θνητότητα ήταν κατά 26% χαμηλότερη στην ομάδα των ασθενών υπό στατίνη έναντι της ομάδας ελέγχου που δεν ελάμβανε στατίνη. Σε ασθενείς που ελάμβαναν υψηλής έντασης στατινοθεραπεία η θνητότητα ήταν κατά 61% χαμηλότερη συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου. Η συνολική επιβίωση ήταν επίσης μεγαλύτερη στους ασθενείς που ελάμβαναν στατίνη. Οι συγγραφείς διαπιστώνουν ότι η θνητότητα στις 90 ημέρες μετά από προγραμματισμένη χειρουργική επέμβαση είναι χαμηλότερη και η συνολική μετεγχειρητική επιβίωση μεγαλύτερη σε ασθενείς που λαμβάνουν αγωγή με στατίνη, ιδιαίτερα σε αυτούς που λαμβάνουν υψηλής έντασης αγωγή.(Im C, Oh TK, Song IA, et al. Ann Surg. 22019. doi: 10.1097/SLA.0000000000003737. [Epub ahead of print])

Επίδραση υπολιπιδαιμικής θεραπείας στη θνητότητα μετά από επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης επεμβάσεις

Στην παρούσα μετα-ανάλυση αξιολογήθηκε το όφελος στη θνητότητα της περισσότερο έναντι της λιγότερο εντατικής υπολιπιδαιμικής αγωγής στους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε αορτοστεφανιαία παράκαμψη. Αξιολογήθηκαν δεδομένα από 7 τυχαιοποιημένες μελέτες με συνολικό αριθμό 10.420 ασθενών που έλαβαν στατίνη ή συνδυασμό στατίνης με εζετιμίμπη ή αναστολέα της PCSK-9 μετά από καρδιοχειρουργική επέμβαση. Βρέθηκε ελάττωση της καρδιαγγειακής θνητότητας κατά 25% και της συνολικής θνητότητας κατά 14% με χορήγηση υψηλής έντασης υπολιπιδαιμικής αγωγής. Τα αποτελέσματα ήταν παρόμοια τόσο σε κλινικά σταθερούς ασθενείς όσο και σε ασθενείς που είχαν υποστεί οξύ στεφανιαίο σύνδρομο. Συμπερασματικά, ασθενείς με ιστορικό αορτοστεφανιαίας παράκαμψης αντλούν σημαντικό κλινικό όφελος στην καρδιαγγειακή και στη συνολική θνητότητα από την εντατική ελάττωση των επιπέδων της LDL-χολ με χορήγηση υψηλής έντασης υπολιπιδαιμικής θεραπείας.

(Alkhalil M.Atherosclerosis. 2020;293:75-78)