Μηνιαία Ενημέρωση Απρίλιος 2022

Επιμέλεια:

Χ. Μιχαλακέας, Καρδιολόγος,
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών,
Επιστημονικός Συνεργάτης Β’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής,
Π.Γ.Ν.«Αττικόν»

Λ. Ραλλίδης, Καθηγητής Καρδιολογίας,
Β΄ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική,
Π.Γ.Ν. «Αττικόν»

Επίδραση της αλιροκουμάμπης στην αθηρωμάτωση των στεφανιαίων αρτηριών σε ασθενείς με έμφραγμα.

Αθηρωματικές πλάκες με μεγαλύτερη πιθανότητα ρήξης έχουν αυξημένο αθηρωματικό φορτίο και μεγάλο λιπώδη πυρήνα με λεπτή ινώδη κάψα. Η μελέτη PACMAN-AMI εξέτασε την επίδραση του αναστολέα της PSCK9 αλιροκουμάμπη στα χαρακτηριστικά της αθηρωματικής πλάκας των στεφανιαίων αρτηριών ατόμων που υπέστησαν οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου (ΟΕΜ). Συνολικά 300 ασθενείς με ΟΕΜ που υπεβλήθησαν σε άμεση αγγειοπλαστική τυχαιοποιήθηκαν είτε σε χορήγηση 150 mg αλιροκουμάμπης ανά 15 ημέρες είτε σε εικονικό φάρμακο ως προσθήκη σε υψηλής ισχύος στατίνη. Οι συμμετέχοντες υπεβλήθησαν σε νέα στεφανιογραφία μετά από 52 εβδομάδες και μελετήθηκαν τα χαρακτηριστικά των στεφανιαίων αρτηριών με ενδαγγειακό υπέρηχο, φασματοσκοπία και οπτική συνεκτική τομογραφία. Η μελέτη των στεφανιαίων αρτηριών που δεν ήταν υπεύθυνες για το ΟΕΜ έδειξε ότι οι ασθενείς που έλαβαν αλιροκουμάμπη εμφάνιζαν χαμηλότερο αθηρωματικό φορτίο, μικρότερο λιπώδη πυρήνα και παχύτερη ινώδη κάψα. Οι ερευνητές συμπεραίνουν ότι η προσθήκη αλιροκουμάμπης στην τεκμηριωμένη ισχυρή υπολιπιδαιμική θεραπεία σε ασθενείς με ΟΕΜ οδηγεί σε σημαντική υποστροφή των αθηρωματικών πλακών στις στεφανιαίες αρτηρίες που δεν είναι υπεύθυνες για το έμφραγμα.

(Räber L, Ueki Y, Otsuka T, et al. JAMA 2022;e225218. doi: 10.1001/jama.2022.5218. Online ahead of print)

Αποτελεσματικότητα και ασφάλεια του μπεμπεδοϊκού οξέος σε ασθενείς που δε λαμβάνουν στατίνη

Στην παρούσα μελέτη έγινε ανάλυση δεδομένων από 4 μελέτες φάσης 3 με χορήγηση μπεμπεδοϊκού οξέος σε ασθενείς με υπερλιπιδαιμία που δεν ελάμβαναν στατίνη, καθώς και μιας μελέτης στην οποία χορηγήθηκε ο συνδυασμός μπεμπεδοϊκού οξέος με εζετιμίμπη. Αξιολογήθηκε η επίδραση της υπό μελέτη αγωγής έναντι του εικονικού φαρμάκου στην ελάττωση της LDL-χολ μετά από 12 εβδομάδες θεραπείας, καθώς και η εμφάνιση ανεπιθύμητων ενεργειών. Η θεραπεία με μπεμπεδοϊκό οξύ είχε ως αποτέλεσμα ελάττωση της LDL-χολ κατά 26,5%, ενώ ο σταθερός συνδυασμός με εζετιμίμπη οδήγησε σε μείωση της LDL-χολ κατά 39,2%, χωρίς αύξηση των περιστατικών μυοπάθειας.Συμπερασματικά, η χορήγηση του μπεμπεδοϊκού οξέος ως μονοθεραπεία ή ως συνδυασμό με εζετιμίμπη σε ασθενείς με δυσανεξία στη στατίνη είναι αποτελεσματική και ασφαλής και ενδεχομένως αποτελεί εναλλακτική επιλογή θεραπείας σε αυτήν την ευαίσθητη ομάδα υπερλιπιδαιμικών ατόμων.

(Laufs U, Ballantyne CM, Banach M, et al. J Clin Lipidol. 2022;S1933-2874:00034-4)

Επίδραση ω-3 λιπαρών οξέων στην καρδιαγγειακή νοσηρότητα και θνητότητα σε ασθενείς με έμφραγμα μυοκαρδίου

Στην μελέτη REDUCE-IT βρέθηκε ότι η χορήγηση της κεκαθαρμένης μορφής ω-3 λιπαρών οξέων ως icosapent ethyl (IPE) είχε ευνοϊκή επίδραση σε άτομα υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου με αυξημένα τριγλυκερίδια παρά τη λήψη στατίνης. Στην παρούσα ανάλυση αξιοποιήθηκαν δεδομένα από 3.693 συμμετέχοντες στη μελέτη με ιστορικό προηγούμενου εμφράγματος μυοκαρδίου (ΕΜ). Στην υπο-ομάδα αυτή η χορήγηση ΙΡΕ επέφερε μείωση του πρωταρχικού τελικού σημείου κατά 26%. Επιπλέον, βρέθηκε ελάττωση των συνολικών ισχαιμικών επεισοδίων κατά 35%, του ΕΜ κατά 34%, του καρδιαγγειακού θανάτου κατά 30%, του αιφνίδιου καρδιακού θανάτου κατά 40%, της καρδιακής ανακοπής κατά 56% και της συνολικής θνητότητας κατά 20%. Σημειώθηκε αύξηση της εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής με χορήγηση ΙΡΕ έναντι εικονικού φαρμάκου. Οι συγγραφείς καταλήγουν ότι η χορήγηση ΙΡΕ σε ασθενείς με ιστορικό ΕΜ και αυξημένα τριγλυκερίδια παρά τη λήψη στατίνης έχει σημαντικό κλινικό όφελος στη μείωση των καρδιαγγειακών επεισοδίων και της θνητότητας.

(Gaba P, Bhatt DL, Steg PG, et al. J Am Coll Cardiol  2022;79:1660-1671)

Μακροχρόνια αποτελεσματικότητα και ασφάλεια του anacetrapib σε ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο

Πρόκειται για μελέτη παράτασης παρακολούθησης 26.129 συμμετεχόντων στη μελέτη REVEAL όπου δοκιμάστηκε η κλινική αποτελεσματικότητα του αναστολέα της χολεστυρικής-εστερικής τρανσφεράσης (CETP) anacetrapib. Στην αρχική μελέτη 30.449 πάσχοντες από αθηροσκληρωτική καρδιαγγειακή νόσο τυχαιοποίηθηκαν σε χορήγηση anacetrapib ή εικονικού φαρμάκου ως προσθήκη σε υπολιπιδαιμική θεραπεία με ατορβαστατίνη και βρέθηκε 9% ελάττωση στην εμφάνιση μείζονος στεφανιαίου επεισοδίου σε βάθος 4ετίας. Στη διετή κατά μέσο όρο παράταση της παρακολούθησης των συμμετεχόντων βρέθηκε επιπλέον 20% ελάττωση (συνολικά μείωση του σχετικού κινδύνου κατά 12%) χωρίς να καταγραφούν σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες, αύξηση των κακοηθειών ή της μη-καρδιαγγειακής θνητότητας.
Οι ερευνητές διαπιστώνουν ότι τα ευεργετικά αποτελέσματα της χορήγησης του anacetrapib σε ασθενείς υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου αυξάνονται με την παράταση της παρακολούθησης παρά τη διακοπή της θεραπείας και προτείνουν παράταση της παρακολούθησης ασθενών που συμμετέχουν σε μελέτες με υπολιπιδαιμικά φάρμακα προκειμένου να καταγραφεί το όφελος και οι πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες από την αγωγή.(HPS3/TIMI55-REVEAL Collaborative Group. Eur Heart J. 2022;43:1416-1424)

Συσχέτιση καρωτιδικής πλάκας με την ασβέστωση των στεφανιαίων και με την εμφάνιση στεφανιαίας νόσου

Στην ανάλυση REFINE-Reykjavik αξιολογήθηκε η συσχέτιση της αθηρωμάτωσης των καρωτίδων με το σκορ ασβεστίου των στεφανιαίων αρτηριών και η προβλεπτική αξία αυτών των παραμέτρων στην εμφάνιση στεφανιαίων επεισοδίων. Συμμετείχαν 948 άτομα του γενικού πληθυσμού χωρίς κλινικά έκδηλη στεφανιαία νόσο (ΣΝ) που κατηγοριοποιήθηκαν σε σκορ ασβεστίου 0,1-100, 101-300 και >300 και με αθηρωμάτωση καρωτίδων απούσα, ελάχιστη ή σημαντική. Η συνδυασμένη παρουσία ασβέστωσης στεφανιαίων και αθηρωμάτωσης καρωτίδων καταγράφηκε στους μισούς περίπου συμμετέχοντες (69,5% των ανδρών και 41,7% των γυναικών). Από τις παρακλινικές μετρήσεις που έλαβαν χώρα βρέθηκε ότι η εκτίμηση της συνολικής επιφάνειας της καρωτιδικής πλάκας (total carotid plaque area, TPA) είχε την καλύτερη προγνωστική αξία για την εμφάνιση ΣΝ, ιδιαίτερα στις γυναίκες που κατηγοριοποιήθηκαν ως χαμηλού κινδύνου βάσει των συμβατικών παραγόντων κινδύνου.Συμπερασματικά, η παρουσία αθηρωμάτωσης των καρωτίδων συνδέεται με ασβέστωση των στεφανιαίων αρτηριών και οι αθηρωματικές πλάκες στις καρωτίδες έχουν προβλεπτική αξία για μελλοντική εμφάνιση ΣΝ επιπλέον των κλασικών παραγόντων κινδύνου.

(Gudmundsson EF, Björnsdottir G, Sigurdsson S, et al. Atherosclerosis. 2022;346:117-123)