Δημήτρης Ρίχτερ, MD, FESC
Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής Ευρωκλινικής Αθηνών
Πολλές κλινικές μελέτες έχουν δείξει πως η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο θρομβωτικών επιπλοκών περιλαμβανομένου του εμφράγματος μυοκαρδίου, του αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, της φλεβικής θρόμβωσης και ίσως της περιφερικής αρτηριακής νόσου.
Η παχυσαρκία συνδέεται με μια γενικευμένη απορρύθμιση της μεταβολικής ομοιόστασης, οδηγώντας σε αντίσταση στην ινσουλίνη, δυσλιπιδαιμία, αρτηριακή υπέρταση κ.λπ. Μεταξύ των πολλαπλών μεταβολικών μεταβολών που σχετίζονται με την παχυσαρκία, τα δύο κύρια άμεσα (ανεξάρτητα από άλλες μεταβολικές διαταραχές όπως υπέρταση, επιδείνωση λιπιδαιμικού προφίλ, σακχαρώδης διαβήτης κ.λπ.) παθοφυσιολογικά μονοπάτια κυρίως υπεύθυνα για τη σχετιζόμενη με την παχυσαρκία θρόμβωση είναι η χρόνια φλεγμονή και η μειωμένη ινωδόλυση.
Υπάρχει πληθώρα δεδομένων που συνηγορούν στο να κατατάξουμε τη παχυσαρκία σαν μία συστηματική φλεγμονώδη νόσο. Η χρόνια υποκλινική φλεγμονή ενεργοποιείται από την έκκριση φλεγμονωδών κυτοκινών από τα λιπώδη κύτταρα, οδηγώντας σε συνάθροιση των μακροφάγων στο λιπώδη ιστό, τα οποία προοδευτικά αυξάνονται όσο αυξάνεται ο λιπώδης ιστός. Τα μακροφάγα ανευρίσκονται συχνότερα στο σπλαχνικό συγκριτικά με το υποδόριο λίπος.
Η ινωδόλυση είναι μία ιδιαίτερα σημαντική φυσιολογική λειτουργία που οδηγεί στη σωστή χρονικά αποδόμηση του ινώδους θρόμβου από την πλασμίνη. Ο ρυθμός ινωδόλυσης ρυθμίζεται σε μεγάλο βαθμό από τον αναστολέα του ενεργοποιητή του πλασμινογόνου-1 (PAI-1), έναν αναστολέα πρωτεάσης ορού που εκκρίνεται από το αγγειακό ενδοθήλιο, το ήπαρ και το λιπώδη ιστό. Η έκφραση του ΡΑΙ-1 αυξάνεται στο σπλαχνικό λίπος στην παχυσαρκία. Σε μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε παχύσαρκους ασθενείς παρατηρούνται αυξημένα επίπεδα ΡΑΙ-1, τα οποία μειώνονται με έντονες παρεμβάσεις στο τρόπο ζωής και απώλεια βάρους.
Κατά συνέπεια, η παχυσαρκία φαίνεται να συνδέεται μέσω πολλαπλών παθοφυσιολογικών μηχανισμών με αυξημένο κίνδυνο θρόμβωσης και ως εκ τούτου η απώλεια βάρους αποτελεί την κύρια στρατηγική ελάττωσης των συνεπειών της παχυσαρκίας.