Μηνιαία Ενημέρωση Μαΐου 2019

Χ. Μιχαλακέας, Καρδιολόγος,
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Επιστημονικός Συνεργάτης Β’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής,
Π.Γ.Ν.«Αττικόν»Λ. Ραλλίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Καρδιολογίας,
Β΄ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική,
Π.Γ.Ν. «Αττικόν»

Ι. Λεκάκης, Ομότιμος Καθηγητής Καρδιολογίας ΕΚΠΑ,
Διευθυντής Καρδιολογικού Τομέα,
Κεντρική Κλινική Αθηνών

 

Οικογενής υπερχοληστερολαιμία σε νεαρούς εμφραγματίες

Η μελέτη YOUNG-MI αποτελεί μια αναδρομική καταγραφή ενηλίκων ασθενών στις ΗΠΑ που έχουν υποστεί έμφραγμα μυοκαρδίου (EM) σε νεαρή ηλικία (<50 ετών). Στο πλαίσιο της καταγραφής αυτής αξιολογήθηκε η παρουσία πιθανής/βέβαιης οικογενούς υπερχοληστερολαιμίας (FH) με βάσει τα κριτήρια της Dutch Lipid Clinic.Ανάμεσα σε 1.996 εμφραγματίες μέσης ηλικίας 45 ετών διαπιστώθηκε η παρουσία FH σε ποσοστό 9% (180 συμμετέχοντες), εκ των οποίων 57,2% ελάμβαναν ήδη θεραπεία με στατίνη προ του επεισοδίου. Κατά την έξοδο από το νοσοκομείο οι πάσχοντες από FH έλαβαν θεραπεία με στατίνη σε ποσοστό 89,4%, ενώ ισχυρή στατίνη δόθηκε σε ποσοστό 63,3%. Αντίστοιχα ποσοστά για τους ασθενείς με ΕΜ χωρίς FH ήταν 89,9% και 48,4%. Μετά από παρακολούθηση ενός έτους η πτώση της LDL-χολ ήταν 44,4% για ασθενείς με FH και 34,5% για ασθενείς χωρίς FH, εντούτοις ποσοστό 82,2% των ασθενών με FH είχαν LDL-χολ >70 mg/dL συγκριτικά με 64,5% των ασθενών χωρίς FH. Οι συγγραφείς καταλήγουν ότι περίπου ένας στους 10νεαρούς εμφραγματίες πάσχει από πιθανή/βέβαιη FH. Οι πάσχοντες από FH υποθεραπεύονται μετά το ΕΜ και η πλειονότητα αυτών βρίσκεται εκτός στόχου για την LDL-χολ στο πρώτο έτος από το οξύ επεισόδιο.

(Singh A, Gupta A, Collins BL, et al. J Am CollCardiol. 2019;73:2439-2450)

 

Διάχυτος πόνος ως παράγοντας καρδιαγγειακού κινδύνου

Ο διάχυτος πόνος κατηγοριοποιείται ως ξεχωριστή κλινική οντότητα ανεξάρτητα από το αίτιο που τον προκαλεί. Στην ανάλυση αυτή αξιοποιήθηκαν δεδομένα από τη Framingham Heart Study με αξιολόγηση του πόνου σε συμμετέχοντες από το 1990 έως το 1994. Σε σύνολο 4.746 συμμετεχόντων μέσης ηλικίας 60 ετών, οι 678 πληρούσαν τα κριτήρια παρουσίας διάχυτου πόνου. Μετά από παρακολούθηση 15 ετών καταγράφηκαν 202 θάνατοι στην ομάδα των συμμετεχόντων που έπασχαν από διάχυτο πόνο και 1.144 στην ομάδα ελέγχου. Μετά από ομαλοποίηση για το φύλο και την ηλικία βρέθηκε 16% αύξηση της συνολικής θνησιμότητας στην ομάδα των πασχόντων από διάχυτο πόνο. Συμμετέχοντες με διάχυτο πόνο είχαν κατά 46% μεγαλύτερη πιθανότητα να πεθάνουν από καρδιαγγειακά αίτια έπειτα από ομαλοποίηση για άλλους παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου. Οι συγγραφείς διαπιστώνουν ότι η παρουσία διάχυτου πόνου ανεξαρτήτου αιτιολογίας συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακού θανάτου και προτείνουν την αξιολόγηση του πόνου στους ασθενείς στο πλαίσιο της καρδιαγγειακής πρόληψης.

(Tesarz J, Eich W, Baumeister D, et alEur Heart J. 2019;40:1609-1617)

 

Επίτευξη των στόχων για την LDL-χολ στην πρωτογενή και στη δευτερογενή πρόληψη

Αναδρομική μελέτη στην Ιταλία με στόχο την αξιολόγηση της επίτευξης των στόχων για την LDL-χολ όπως έχουν τεθεί από τις κατευθυντήριες οδηγίες για ασθενείς πολύ υψηλού και υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου. Συμμετείχαν 4142 εξωτερικοί ασθενείς μέσης ηλικίας 58 ετών. Ανάμεσα στους 2.964 συμμετέχοντες χωρίς ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου από αυτούς που κρίθηκαν πολύ υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου κανένας δεν είχε LDL-χολ<70 mg/dL, ενώ οι υψηλού κινδύνου συμμετέχοντες είχαν πετύχει το στόχο της LDL-χολ<100 mg/dL σε ποσοστό μόλις 8,9%. Στους 1.178 ασθενείς που παρακολουθούντο στο πλαίσιο δευτερογενούς πρόληψης ποσοστό μόνο 5,8% είχε πετύχει το στόχο για την LDL-χολ<70 mg/dL. Ποσοστό 6,5% των ασθενών με στεφανιαία νόσο, 2,6% των ασθενών με περιφερική αρτηριακή νόσο και 4,7% αυτών με καρδιαγγειακή νόσο ήταν εντός στόχου. Οι ερευνητές συμπεραίνουν ότι παρά τον υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο όπως υπολογίζεται με το SCORE και τη χρήση υπολιπιδαιμικής αγωγής η πλειοψηφία των ασθενών δεν πετυχαίνει το στόχο για την LDL-χολ στην πρωτογενή και στη δευτερογενή καρδιαγγειακή πρόληψη στην Ιταλία.

(Presta V, Figliuzzi I, Miceli F, et al. Atherosclerosis 2019;285:40-48)

Συγκριτική επίδραση των υπολιπιδαιμικών φαρμάκων στην εμφάνιση καρδιαγγειακών επεισοδίων στη δευτερογενή πρόληψη

Στη μετα-ανάλυση αυτή αξιολογήθηκε η συγκριτική ευνοϊκή επίδραση των διαφόρων κατηγοριών υπολιπιδαιμικών φαρμάκων (στατίνες, εζετιμίμπη, αναστολείς της PCSK9) στο πλαίσιο δευτερογενούς καρδιαγγειακής πρόληψης. Αναλύθηκαν δεδομένα από 131.978 συμμετέχοντες σε 12 τυχαιοποιημένες μελέτες και εκτιμήθηκε η επίδραση της φαρμακευτικής αγωγής στην εμφάνιση μειζόνων καρδιαγγειακών επεισοδίων και στις επεμβάσεις επαναιμάτωσης. Βρέθηκε ότι η χορήγηση υψηλής έντασης στατίνης οδήγησε σε ελάττωση του κινδύνου εμφάνισης μειζόνων καρδιαγγειακών επεισοδίων κατά 14% για κάθε 1 mmol/L (περίπου 40mg/dL) ελάττωσης τηςLDL-χολ. Για το συνδυασμό στατίνης-εζετιμίμπης και στατίνης – αναστολέα της PCSK9 τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν 10% και 6%.Τα αντίστοιχα ποσοστά για τις επεμβάσεις επαναγγείωσης ήταν 16% για υψηλής ισχύος στατίνη, 9% για στατίνη – εζετιμίμπη και 6% για στατίνη – αναστολέα της PCSK9. Συμπερασματικά, σε ασθενείς με ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου η κλινική αποτελεσματικότητα της υψηλής δόσης στατίνης υπερέχει του συνδυασμού στατίνης με εζετιμίμπη ή με αναστολέα της PCSK9 για ανάλογη ελάττωση της LDL-χολ.

(Wang S, Xiu J, Liao W, et al. Circ J. 2019;83:1356-1367)

Αξονική στεφανιογραφία και ηχωκαρδιογραφία σε παιδιά με ομόζυγο υπερχοληστερολαιμία

Η ομόζυγος οικογενής υπερχοληστερολαιμία (HoFH) είναι μια εξαιρετικά σπάνια κατάσταση που σχετίζεται με πολύ αυξημένα επίπεδα LDL-χολ και πρώιμη εμφάνιση καρδιαγγειακών επεισοδίων. Ο εντοπισμός αθηροσκλήρωσης σε αυτά τα παιδιά έχει σημαντικές κλινικές επιπτώσεις. Στη μελέτη αυτή συμμετείχαν 6 πάσχοντες από HoFH και συγκρίθηκε η διαγνωστική αξία της αξονικής στεφανιογραφίας και της ηχωκαρδιογραφίας στον εντοπισμό υποκλινικής αθηροσκλήρωσης στον έλεγχο ρουτίνας. Η ηχωκαρδιογραφική μελέτη δεν απεκάλυψε ουσιώδη ευρήματα στους συμμετέχοντες πέρα από ήπια διάταση των καρδιακών κοιλοτήτων σε δύο παιδιά. Τουναντίον, η αξονική στεφανιογραφία ανέδειξε την παρουσία αθηρωματικών πλακών σε 4 συμμετέχοντες και ασβεστωμένες αθηρωματικές πλάκες στην έκφυση της δεξιάς στεφανιαίας αρτηρίας και στο στέλεχος σε δύο παιδιά. Οι ερευνητές καταλήγουν ότι η αξονική στεφανιογραφία χαμηλής δόσης υπερέχει της ηχωκαρδιογραφίας στην ανάδειξη υποκλινικής αθηροσκλήρωσης και προτείνουν να συμπεριλαμβάνεται στον έλεγχο ρουτίνας παιδιών με HoFH.

(Luirink IK, Kuipers IM, Hutten BA, et al. Atherosclerosis. 2019;285:87-92)