Μηνιαία Ενημέρωση Δεκεμβρίου 2018

Επιμέλεια:

Χ. Μιχαλακέας, Καρδιολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών,
Επιστημονικός Συνεργάτης Β’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής,
Π.Γ.Ν.«Αττικόν»

Λ. Ραλλίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Καρδιολογίας,
Β΄ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική,
Π.Γ.Ν. «Αττικόν»

Ι. Λεκάκης, Καθηγητής Καρδιολογίας,
Β΄ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική,
Π.Γ.Ν. «Αττικόν»

 

Επίδραση των στατινών στην εμφάνιση καρδιαγγειακών επεισοδίων ανάλογα με το σκορ ασβεστίου

Η μέτρηση του σκορ ασβεστίου βελτιώνει την προγνωστική αξία των κλασικών παραγόντων κινδύνου για εμφάνιση καρδιαγγειακών επεισοδίων. Στη μελέτη αυτή αξιολογήθηκαν δεδομένα από 13.644 συμμετέχοντες μέσης ηλικίας 50 ετών, χωρίς ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου ή κακοήθειας, που υπεβλήθησαν σε αξονική τομογραφία για μέτρηση του σκορ ασβεστίου από το 2002 έως το 2009 και παρακολουθήθηκαν για 9,4 έτη κατά μέσο όρο. Πρωταρχικό τελικό σημείο της μέλέτης ήταν η πρώτη εμφάνιση εμφράγματος μυοκαρδίου, αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου ή καρδιαγγειακού θανάτου. Συγκριτικά με συμμετέχοντες που δεν ελάμβαναν υπολιπιδαιμική αγωγή, ασθενείς υπό θεραπεία με στατίνη και παρουσία ασβέστωσης των στεφανιαίων αρτηριών εμφάνιζαν κατά 24% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης του πρωταρχικού τελικού σημείου. Αντίθετα, επί απουσίας ασβέστωσης των στεφανιαίων η χορήγηση στατίνης δεν σχετίστηκε με ελάττωση των καρδιαγγειακών επεισοδίων. Το σκορ ασβεστίου σχετιζόταν ποσοτικά με το καρδιαγγειακό όφελος από τη χορήγηση στατίνης. Οι ερευνητές διαπιστώνουν ότι η παρουσία και η βαρύτητα της ασβέστωσης των στεφανιαίων αρτηριών σχετίζεται θετικά με το καρδιαγγειακό όφελος από τη χορήγηση στατινών στο πλαίσιο πρωτογενούς πρόληψης.

(Mitchell JD, Fergestrom N, Gage BF, et al. J Am Coll Cardiol.2018;72:3233-3242)

 

Κλινικά χαρακτηριστικά ασθενών με μυοπάθεια από στατίνες

Οι στατίνες έχουν ευνοϊκή επίδραση στον καρδιαγγειακό κίνδυνο, αλλά ενίοτε σχετίζονται με την εμφάνιση μυοπάθειας. Η παρούσα μελέτη είχε ως στόχο τον εντοπισμό κλινικών παραγόντων που σχετίζονται με την εμφάνιση μυοπάθειας από τη χορήγηση στατίνης. Αξιολογήθηκαν δεδομένα από 634 ασθενείς με τεκμηριωμένη μυοπάθεια από στατίνη και έγινε σύγκριση με ομάδα ελέγχου 114 ασθενών με καλή ανοχή στην υπολιπιδαιμική θεραπεία. Από τις παραμέτρους που εκτιμήθηκαν φάνηκε ότι το κληρονομικό ιστορικό καρδιακής νόσου σχετιζόνταν ισχυρά με την εμφάνιση μυοπάθειας από στατίνη (αναλογία κινδύνου 3,6). Επιπλέον η παρουσία παχυσαρκίας, αρτηριακής υπέρτασης και καπνίσματος αποτελούσαν επιπρόσθετους παράγοντες κινδύνου (αναλογία κινδύνου 3,08, 2,24 και 2,08 αντιστοίχως). Τέλος σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζει και το είδος της χορηγούμενης στατίνης. Οι συγγραφείς καταλήγουν ότι η επιλογή των ασθενών που λαμβάνουν στατίνη ανάλογα με την παρουσία παραγόντων κινδύνου για εμφάνιση μυοπάθειας μπορεί να ελαττώσει την πιθανότητα εκδήλωσης μυοπάθειας και να βελτιώσει τη συμμόρφωση των πασχόντων στη θεραπεία.

(Ochs-Balcom HM, Nguyen LM, Ma C, et al. Muscle Nerve. 2018. doi: 10.1002/mus.26397. [Epub ahead of print])

 

Γινόμενο συσσώρευσης λίπους και καρδιαγγειακός κίνδυνος

Το γινόμενο συσσώρευσης λίπους (lipid accumulation product – LAP) αποτελέι έναν δείκτη παχυσαρκίας που προκύπτει από την περιφέρεια μέσης και τη μέτρηση τριγλυκεριδίων νηστείας και υπερέχει του δέικτη μάζας-σώματος (ΔΜΣ) στην πρόβλεψη καρδιαγγειακού κινδύνου. Στη μελέτη ATTICA μετρήθηκε ο LAP σε 3.042 Έλληνες συμμετέχοντες με ελέυθερο ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου. Μετά από 10 έτη παρακολούθησης καταγράφηκαν 317 περιατατικά καρδιαγγειακής νόσου (ποσοστό 15,7% των συμμετεχόντων). Φάνηκε ότι η μέτηση του LAP κατά την αρχική αξιολόγηση σχετιζόταν θετικά με την εμφάνιση καρδιαγγειακών επεισοδίων ακόμη και μετά από ομαλοποίηση για άλλους παράγοντες κινδύνου, αυξάνοντας τον καρδιαγγειακό κίνδυνο κατά 10% έως 21%. Επιπλεόν, ο LAP είχε μαγαλύτερη προγνωστική αξία συγκριτικά με άλλους δείκτες παχυσαρκίας (ΔΜΣ, περιφέρεια μέσης, κλπ). Συμπερασματικά, ο δείκτης παχυσαρκίας LAP σχετίζεται με την πρόβλεψη καρδιαγγειακού κινδύνου στη δεκαετία σε καυκάσιο πληθυσμό με ελέυθερο ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου.

(Kyrou I, Panagiotakos DB, Kouli GM, et al. Atherosclerosis. 2018;279:10-16)

Λιραγλουτίδη και καρδιαγγειακός κίνδυνος σε διαβητικούς ασθενείς με ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου

Στην παρούσα post hoc ανάλυση της μελέτης LEADER αξιολογήθηκε η επίδραση του αντιδιαβητικού φαρμάκου λιραγλουτίδη στην εμφάνιση καρδιαγγειακών επεισοδίων σε πάσχοντες από τύπου 2 σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ) ανάλογα με το ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου. Από τους 9.340 συμμετέχοντες στη μελέτη ποσοστό 39,5% είχε ιστορικό εμφράγματος μυοκαρδίου (ΕΜ) ή αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου (ΑΕΕ), ποσοστό 33% είχε γνωστή αθηρωμάτωση χωρίς ΕΜ/ΑΕΕ, ένω ποσοστό 27,5% είχε μόνο παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου. Η χορήγηση λιραγλουτίδης έναντι εικονικού φαρμάκου ελάττωσε το πρωταρχικό τελικό σημείο εμφάνισης μειζόνων καρδιαγγειακών επεισοδίων/καρδιαγγειακού θανάτου κατά 15% στους πάσχοντες από παλαίο ΕΜ/ΑΕΕ και κατά 24% σε πάσχοντες από αθηροσκληρωτική καρδιαγγειακή νόσο χωρίς ιστορικό ΕΜ/ΑΕΕ, ενώ δε φάνηκε στατιστικά σημαντική διαφορά στους συμμετέχοντες χωρίς καρδιαγγειακή νόσο. Παρόμοια στοιχεία προέκυψαν και για τα δευτερογενή τελικά σημεία της μελέτης. Οι συγγραφείς συμπεραίνουν ότι σε υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου ασθενείς με ΣΔ τύπου 2 η λιραγλουτίδη ελαττώνει την πιθανότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών επεισοδίων, ενώ έχει ουδέτερη επίδραση σε ασθενείς χωρίς αθηροσκληρωτική καρδιοπάθεια.

(Verma S, Poulter NR, Bhatt DL, et al. Circulation. 2018;138:2884-2894)

Θεραπεία με στατίνη σε πάσχοντες από εγκεφαλική αιμορραγία

Η χορήγηση στατινών σε άτομα που έχουν υποστεί ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (ΑΕΕ)  είναι κλινικά επωφελής, όμως δεν έιναι γνωστή η επίδραση της αγωγής σε πάσχοντες από ενδοεγκεφαλική αιμορραγία. Η παρούσα ανάλυση αποτελεί μια αναδρομική μελέτη σε 2.468 πάσχοντες από ενδοεγκεφαλική αιμορραγία με ιστορικό δυσλιπιδαιμίας, με στόχο να διερευνήσει την επίδραση της συνέχισης της θεραπείας με στατίνη στην κλινική πορεία των συμμετεχόντων. Μετά από 3 έτη παρακολούθησης από την έξοδο των συμμετεχόντων από το νοσοκομείο φάνηκε ότι η θνητότητα ήταν χαμηλότερη κατά 55% στους ασθενείς που συνέχιζαν τη στατίνη συγκριτικά με ασθενείς που διέκοψαν την υπολιπιδαιμική θεραπεία. Η χρήση υδρόφιλων στατινών επέφερε ελάττωση της θνητότητας κατά 35% συγκριτικά με τις λιπόφιλες στατίνες. Τα αποτελέσματα ήταν ανεξάρτητα από την ισχύ της υπολιπιδαιμικής θεραπείας. Οι ερευνητές καταλήγουν ότι σε ασθενείς με δυσλιπιδαιμία και ενδοεγκεφαλική αιμορραγία, η συνέχιση των στατινών, ιδιαίτερα των υδρόφιλων, οδηγεί σε μείωση της συνολικής θνητότητας.

(Chung CM, Lin MS, Liu CH, et al. Atherosclerosis. 2018;278:15-22)