Μηνιαία Ενημέρωση Ιανουαρίου 2017

Χ. Μιχαλακέας, Καρδιολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης Β’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής, Π.Γ.Ν.«Αττικόν»

Λ. Ραλλίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Καρδιολογίας,
Β΄ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική,
Π.Γ.Ν. «Αττικόν»

Ι. Λεκάκης, Καθηγητής Καρδιολογίας, Β΄ Πανεπιστημιακή
Καρδιολογική Κλινική, Π.Γ.Ν. «Αττικόν»

Επίπεδα βιταμίνης D και μυοπάθεια από στατίνες

Χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D πιθανώς σχετίζονται με συμπτώματα από τους μύες στους χρήστες στατίνης. Στην παρούσα μελέτη αξιολογήθηκαν δεδομένα από 120 ασθενείς με πιθανή μυοπάθεια από λήψη σιμβαστατίνης στους οποίους μετρήθηκαν τα επίπεδα της 25(ΟΗ) βιταμίνης D. Σε 43 ασθενείς υπήρχαν συμπτώματα από τη λήψη της στατίνης, αλλά όχι από το εικονικό φάρμακο, επιβεβαιώνοντας έτσι τη συσχέτιση. Τα αρχικά επίπεδα βιταμίνης D δεν διέφεραν ανάμεσα στους ασθενείς που εμφάνισαν συμπτώματα και στους ασυμπτωματικούς και δεν σχετίστηκαν με την εμφάνιση μυοπάθειας. Επιπλέον, η μεταβολή των επιπέδων της βιταμίνης D δεν διέφερε ανάμεσα στα άτομα που εμφάνισαν συμπτώματα ή όχι. Τα αρχικά και υπό στατίνη επίπεδα βιταμίνης D σχετίστηκαν αντιστρόφως ανάλογα με τα επίπεδα της CPK ανεξάρτητα από την παρουσία συμπτωμάτων. Οι συγγραφείς διαπιστώνουν ότι αν και τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D δεν προβλέπουν την εμφάνιση μυοπάθειας από στατίνες, εντούτοις μπορεί να επιτείνουν τη μυϊκή βλάβη και να οδηγήσουν στην εμφάνιση συμπτωμάτων με μακροχρόνια θεραπεία.

(Taylor BA, Lorson L, White CM, et al. Atherosclerosis.2016. pii: S0021-9150(16)31479-4)

Κατάχρηση αλκοόλ και καρδιακές παθήσεις

Η σχέση αλκοόλ και καρδιαγγειακής νόσου δεν είναι αποσαφηνισμένη. Στην παρούσα μελέτη εκτιμήθηκε η συσχέτιση ανάμεσα στην κατάχρηση αλκοόλ και στην εμφάνιση κολπικής μαρμαρυγής (ΚΜ), οξέος εμφράγματος μυοκαρδίου (ΟΕΜ) και συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας (ΣΚΑ) σε ενήλικα άτομα της πολιτείας της Καλιφόρνια. Ανάμεσα σε 14.727.591 ασθενείς ποσοστό 1,8% είχε ιστορικό κατάχρησης αλκοόλ. Μετά από πολυπαραγοντική ανάλυση φάνηκε ότι η κατάχρηση αλκοόλ σχετιζόταν με αύξηση του κινδύνου ΚΜ, ΟΕΜ και ΣΚΣ με σχετικό κίνδυνο 2,14, 1,45 και 12,34, αντίστοιχα. Ασθενείς χωρίς συμβατικούς παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου εμφάνιζαν εντονότερη συσχέτιση ανάμεσα στην κατανάλωση αλκοόλ και στην εμφάνιση καρδιαγγειακών επεισοδίων. Οι ερευνητές καταλήγουν ότι η κατάχρηση αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ΚΜ, ΟΕΜ και ΣΚΑ σε βαθμό ανάλογο με άλλους παράγοντες κινδύνου και προτείνουν λήψη μέτρων για περιορισμό της κατανάλωσης αλκοόλ με στόχο την καρδιαγγειακή πρόληψη.

(Whitman IR, Agarwal V, Nah G, et al. J Am Coll Cardiol. 2017;69:13-24)

Επίδραση της αλιροκουμάμπης στο μεταβολισμό των λιποπρωτεϊνών υγιών ατόμων

Η αναστολή της PCSK-9 με το μονοκλωνικό αντίσωμα αλιροκουμάμπη ελαττώνει την LDL-χολ, την απολιποπρωτεΐνη Β100 (apoB) και την λιποπρωτεΐνη-α [Lp(a)]. Η αναστολή της PCSK-9 αυξάνει των αριθμό των υποδοχέων της LDL, αλλά ο μηχανισμός δράσης του φαρμάκου στους ανθρώπους δεν είναι γνωστός. Στην παρούσα μελέτη μετρήθηκαν ο ρυθμός κάθαρσης και παραγωγής της apoB και της apo(a) σε 18 άτομα που έλαβαν εικονικό φάρμακο και εν συνεχεία αλιροκουμάμπη (5 δόσεις των 150 mg). Φάνηκε ότι η ελάττωση της LDL-apoB κατά 56,3% με την αλιροκουμάμπη οφειλόταν στην αύξηση της κάθαρσης της κατά 80,4% και ελάττωση της παραγωγής κατά ποσοστό 23,9%. Η μείωση της παραγωγής αποδόθηκε σε αύξηση κατά 46,1% στην κάθαρση της IDL-apoB σε συνδυασμό με μείωση της μετατροπής της IDL σε LDL. Η μείωση της  Lp(a) κατά 18,7% αποδόθηκε σε αύξηση της κάθαρσης της apo(a) κατά 24,6% χωρίς να αλλάξει ο ρυθμός παραγωγής. Οι συγγραφείς συμπεραίνουν ότι η ελάττωση της LDL-χολ και της LDL-apoB με τη χορήγηση αλιροκουμάμπης οφείλεται στην αύξηση της κάθαρσης των IDL– και LDL-apoB και στην ελάττωση της παραγωγής LDL-apoB μέσω αύξησης του αριθμού των υποδοχέων της LDL.

(Reyes-Soffer G, Pavlyha M, Ngai C, et al. Circulation. 2017;135:352-362)

Συνδυαστική θεραπεία με ροσουβαστατίνη και εζετιμίμπη σε ασθενείς υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου

Στόχος της παρούσας μελέτης ήταν η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειας της συνδυαστικής υπολιπιδαιμικής θεραπείας ροσουβαστατίνης/εζετιμίμπης σε κορεάτικο πληθυσμό. Πρόκειται για πολυκεντρική, διπλά-τυφλή μελέτη σε 337 άτομα ενδιαμέσου και υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου που τυχαιοποιήθηκαν στη λήψη 5, 10 και 20 mgροσουβαστατίνης με ή χωρίς 10 mg εζετιμίμπης. Μετά από 12 εβδομάδες παρακολούθησης η συνδυαστική θεραπεία φάνηκε περισσότερο αποτελεσματική στην ελάττωση της LDL-χολ (60% έναντι 51% κατά μέσο όρο) με αποτέλεσμα συχνότερη επίτευξη των στόχων στο σκέλος της ροσουβαστατίνης/εζετιμίμπης (91% έναντι 73% κατά μέσο όρο). Καλύτερη αποτελεσματικότητα υπέρ του συνδυασμού φάνηκε και στην ελάττωση της ολικής χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων. Η διαφορά ήταν εντονότερη στα χαμηλά δοσολογικά σχήματα ροσουβαστατίνης. Δεν καταγράφηκαν διαφορές στην εκδήλωση ανεπιθύμητων ενεργειών από τη θεραπεία ανάμεσα στις ομάδες των ασθενών. Συμπερασματικά, η χορήγηση συνδυασμού ροσουβαστατίνης με εζετιμίμπη είναι περισσότερο αποτελεσματική στην επίτευξη των στόχων για την LDL-χολ έναντι μονοθεραπείας με ροσουβαστατίνη

(Yang YJ, Lee SH, Kim BS, et al. Clin Ther. 2016 Dec 19. pii: S0149-2918(16)30852-9)

Οξειδωμένη απολιποπρωτεΐνη Β-100 και ισχαιμικά επεισόδια

Η μελέτη αξιολόγησε τα αυξημένα επίπεδα οξειδωμένων φωσφολιπιδίων στην απολιποπρωτεΐνη Β-100 (OxPL-apoB) σε ασθενείς με ιστορικό αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου (ΑΕΕ) χωρίς προηγούμενη στεφανιαία νόσο σε σχέση με τον κίνδυνο μελλοντικών καρδιαγγειακών επεισοδίων. Εκτιμήθηκαν δεδομένα από 4.385 συμμετέχοντες στη μελέτη SPARCL στους οποίους μετρήθηκαν τα επίπεδα OxPL-apoB κατά την τυχαιοποίηση και 5 έτη μετά τη χορήγηση 80 mg ατορβαστατίνης ή εικονικού φαρμάκου. Μετά από πολυπαραγοντική ανάλυση φάνηκε ότι τα επίπεδα OxPL-apoB σχετίζονταν με αυξημένο κίνδυνο υποτροπής εγκεφαλικού επεισοδίου, με στεφανιαίο και καρδιαγγειακό επεισόδιο ανεξάρτητα από τη λήψη υπολιπιδαιμικής αγωγής. Οι συγγράφεις συμπεραίνουν ότι τα επίπεδα OxPL-apoB ασθενών που έχουν υποστεί μόνιμο ή παροδικό ΑΕΕ σχετίζονται με την εμφάνιση υποτροπής ΑΕΕ ή στεφανιαίου επεισοδίου. Το γεγονός ότι τα επίπεδα OxPL-apoB δεν επηρεάζονται από τη στατίνη πιθανώς καθιστά τα οξειδωμένα φωσφολιπίδια ως θεραπευτικό στόχο σε αυτούς τους ασθενείς.

(Byun YS, Yang X, Bao W, et al. J Am Coll Cardiol. 2017;69:147-158)