Μηνιαία Ενημέρωση Φεβρουάριου 2017

Χ. Μιχαλακέας, Καρδιολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης Β’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής, Π.Γ.Ν.«Αττικόν»

Λ. Ραλλίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Καρδιολογίας,
Β΄ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική,
Π.Γ.Ν. «Αττικόν»

Ι. Λεκάκης, Καθηγητής Καρδιολογίας, Β΄ Πανεπιστημιακή
Καρδιολογική Κλινική, Π.Γ.Ν. «Αττικόν»

Ασφάλεια των πολύ χαμηλών επιπέδων της LDL-χολ

Η χορήγηση των αναστολέων της PCSK-9 συνδέεται με πολύ χαμηλά επίπεδα LDL-χολ σε ορισμένους ασθενείς. Στο πλαίσιο του προγράμματος ODYSSEΥ αξιολογήθηκε η μακροχρόνια ασφάλεια της επίτευξης πολύ χαμηλών επιπέδων LDL-χολ με χορήγηση αλιροκουμάμπης. Σε σύνολο 14 μελετών 839 συμμετέχοντες πέτυχαν σταθερά επίπεδα LDL-χολ < 25 mg/dL, ενώ 314 επίπεδα LDL-χολ < 15 mg/dL. Συγκριτικά με τους υπόλοιπους ασθενείς του προγράμματος δεν υπήρχε στατιστικά σημαντική διαφορά στην εμφάνιση καρδιαγγειακών συμβαμάτων, ούτε στην επίπτωση νευρολογικών και νευρογνωσιακών ανεπιθύμητων ενεργειών σε διάστημα παρακολούθησης 104 εβδομάδων. Η εμφάνιση οφθαλμικού καταρράκτη ήταν μεγαλύτερη σε ασθενείς με επίπεδα LDL-χολ < 25 mg/dL (2,6% έναντι 0,8%). Οι ερευνητές καταλήγουν ότι η σταθερή επίτευξη πολύ χαμηλών επιπέδων LDL-χολ < 25 mg/dL με χορήγηση αλιροκουμάμπης δεν σχετίζεται με νευρογνωσιακές διαταραχές, αλλά συνδέεται με αυξημένη επίπτωση καταρράκτη.

(Robinson JG, Rosenson RS, Farnier M, et al. J Am Coll Cardiol. 2017;69:471-482)

Αποτελεσματικότητα των φυτικών στερολών και της εζετιμίμπης σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο

Οι φυτικές στερόλες και η εζετιμίμπη ελαττώνουν την απορρόφηση της εντερικής χοληστερόλης και μειώνουν τα επίπεδα της LDL-χολ στο αίμα. Στην παρούσα μελέτη αξιολογήθηκε η επίδραση τους στην ελάττωση της LDL-χολ σε ασθενείς με σταθερή στεφανιαία νόσο που δεν είχαν πετύχει το στόχο για την LDL-χολ < 70 mg/dL παρά τη λήψη στατίνης. Οι 41 συμμετέχοντες στη μελέτη, με μέση αρχική LDL-χολ ~97 mg/dL, χωρίστηκαν σε τέσσερεις ομάδες: χωρίς καμία προσθήκη στην αγωγή, προσθήκη 10 mg εζετιμίμπης, προσθήκη 2 g φυτικών στερολών ή και τα δύο. Μετά από 6 εβδομάδες θεραπείας η μέγιστη ελάττωση της LDL-χολ παρατηρήθηκε στην ομάδα που έλαβε εζετιμίμπη και φυτικές στερόλες πλέον της στατίνης (~70,5 mg/dL). Οι ερευνητές διαπιστώνουν ότι η αναστολή της πρόσληψης χοληστερόλης από το έντερο με συνδυασμό εζετιμίμπης και φυτικών στερολών ως προσθήκη στη χορήγηση στατινών οδηγεί σε μεγαλύτερη ελάττωση των επιπέδων της LDL-χολ σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο.

(Gomes GB, Zazula AD, Shigueoka LS, et al. J Med Food. 2017;20:30-36)

Στατίνες στη νόσο Alzheimer

Στη νόσο του Alzheimer έχει φανεί συσχέτιση με τη χοληστερόλη και το β-αμυλοειδές και η χορήγηση στατινών σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης της πάθησης. Στην παρούσα ανάλυση αξιολογήθηκαν δεδομένα κλινικών μελετών και προοπτικών μελετών παρατήρησης σχετικά με την πιθανή προστατευτική επίδραση των στατινών. Φάνηκε ότι η σιμβαστατίνη επιβραδύνει την πρόοδο της έκπτωσης των νοητικών λειτουργιών, σε μεγαλύτερο βαθμό σε ομοζυγώτες ApoE4. Επιπλέον, η μακροχρόνια χορήγηση διαφόρων στατινών ανέδειξε καλύτερη γνωσιακή λειτουργία. Σε παρακολούθηση δεκαετίας φάνηκε ότι η επίπτωση της νόσου Alzheimer ήταν σημαντικά χαμηλότερη σε άτομα που ελάμβαναν στατίνη. Οι συγγραφείς συμπεραίνουν ότι η χρήση στατινών μπορεί να ωφελεί τους πάσχοντες από νόσο Alzheimer, ιδιαίτερα αυτούς που είναι ομόζυγοι για την ApoE4.

(Geifman N, Brinton RD, Kennedy RE, et al. Alzheimers Res Ther. 2017;9:10)

Αποτελεσματικότητα και ασφάλεια της αλιροκουμάμπης σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη

Σε αυτήν την υπο-ανάλυση της μελέτης ODYSSEY COMBO II αξιολογήθηκε επίδραση του αναστολέα της PCSK-9 αλιροκουμάμπη σε ασθενείς με και χωρίς σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ). Αναλύθηκαν δεδομένα από 225 ασθενείς υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου υπό μέγιστη ανεκτή δόση στατίνης που τυχαιοποιήθηκαν σε αλιροκουμάμπη έναντι 10 mg εζετιμίμπης. Την 24η εβδoμάδα παρακολούθησης οι ασθενείς με ΣΔ υπό αλιροκουμάμπη επέδειξαν ελάττωση της LDL-χολ κατά 49,1% έναντι 18,4% σε ασθενείς υπό εζετιμίμπη χωρίς σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες. Τα αποτελέσματα σε ασθενείς με ΣΔ ήταν ανάλογα με αυτά των μη-διαβητικών ασθενών και διατηρήθηκαν για 104 εβδομάδες παρακολούθησης. Συμπερασματικά η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια της αλιροκουμάμπης ήταν σταθερή ανεξάρτητα από την παρουσία ΣΔ ή όχι και το φάρμακο πέτυχε μεγαλύτερη ελάττωση της LDL-χολ συγκριτικά με την εζετιμίμπη.

(Leiter LA, Zamorano JL, Bujas-Bobanovic M, et al. Diabetes Obes Metab. 2017 [Epub ahead of print])

Η μεσογειακή διατροφή βελτιώνει τη λειτουργικότητα της HDL

Οι βιολογικές ιδιότητες της HDL καθορίζουν τη λειτουργική της συμπεριφορά και σε σημαντικό βαθμό την αντιαθηρογόνο δράση της. Στο πλαίσιο της μελέτης PREDIMED αξιολογήθηκε η επίδραση της μεσογειακής διατροφής σε δείκτες λειτουργικότητας της HDL σε 296 συμμετέχοντες. Ορίσθηκαν τρεις ομάδες ασθενών: μεσογειακή δίαιτα εμπλουτισμένη με ελαιόλαδο, μεσογειακή δίαιτα εμπλουτισμένη με ξηρούς καρπούς και δίαιτα χαμηλή σε λιπαρά. Η αντιαθηρογόνος, αντιοξειδωτική και αγγειοδιασταλτική επίδραση της HDL αξιολογήθηκε με διάφορες παραμέτρους. Η μεσογειακή διατροφή φάνηκε ότι αυξάνει την ικανότητα εκροής της HDL, ενώ ο εμπλουτισμός σε παρθένο ελαιόλαδο βελτίωσε περαιτέρω τις ευνοϊκές επιδράσεις της HDL. Οι συγγραφείς καταλήγουν ότι η μεσογειακή διατροφή, ιδιαίτερα όταν εμπλουτίζεται με ελαιόλαδο, βελτιώνει τις αθηροπροστατευτικές ιδιότητες της HDL.

(Hernáez Á, Castañer O, Elosua R, et al. Circulation. 2017;135:633-643)